Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ X sẽ được tổ chức vào tháng 12 năm 2012 tại Hà Nội.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là sự kiện chính trị quan trọng của tuổi trẻ Việt Nam. Đại hội diễn ra trong thời điểm toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI; là Đại hội của khát vọng tuổi trẻ dựng xây đất nước, có nhiệm vụ đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX (nhiệm kỳ 2007 – 2012), xác định mục tiêu, phương hướng công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2012 - 2017, nâng cao chất lượng tổ chức Đoàn, tăng cường bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, giáo dục đạo đức, lối sống, cổ vũ thanh niên thi đua học tập, rèn luyện, lao động, sáng tạo, xung kích, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, tiến tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Để Đại hội được tuyên truyền rộng khắp và có ảnh hưởng sâu rộng trong các tầng lớp thanh niên và nhân dân cả nước, Ban Bí thư Trung ương Đoàn xây dựng Đề cương tuyên truyền Đại hội Đoàn các cấp tiến tới Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ X. Nội dung Đề cương tuyên truyền đề cập những nét chủ yếu của 9 nhiệm kỳ Đại hội, tập trung vào những thành tựu nổi bật của hai phong trào “Năm xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” trong nhiệm kỳ 2007 - 2012 và phương hướng, nhiệm vụ nhiệm kỳ 2012 - 2017, cụ thể như sau:
I. CÁC KỲ ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC CỦA ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH
Hơn 81 năm xây dựng và trưởng thành, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tổ chức thành công chín kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc và đang tích cực chuẩn bị tiến tới Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ X, nhiệm kỳ 2012 - 2017.
1. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ I (nhiệm kỳ 1950 - 1956)
Sau gần 20 năm hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ I (tên gọi khi đó là Đoàn thanh niên cứu quốc Việt Nam) diễn ra từ ngày 07 đến ngày 14/02/1950 tại xã Cao Văn, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Dự đại hội có hơn 400 đại biểu đại diện cho đoàn viên thanh niên trên khắp mọi miền đất nước. Với chủ đề "Chiến đấu và xây dựng tương lai", Đại hội đã đề ra nhiệm vụ trước mắt của Đoàn là động viên, giáo dục, thống nhất lực lượng thanh niên, cổ vũ thế hệ trẻ tích cực tham gia sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, quét sạch kẻ thù xâm lược. Đại hội đã bầu ra BCH TW Đoàn mới, đồng chí Nguyễn Lam được bầu làm Bí thư Đoàn thanh niên cứu quốc Việt Nam. Phát huy thành công của Đại hội, hàng vạn nam, nữ thanh niên hăng hái xung phong tham gia phục vụ các chiến dịch, phong trào "Tòng quân giết giặc lập công". Sau chín năm trường kỳ kháng chiến, tháng 5/1954, quân và dân ta đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
2. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ II (nhiệm kỳ 1956 - 1961)
Sau một năm được Ban Bí thư Trung ương Đảng đổi tên thành Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam, Đại hội đại biểu Đoàn toàn quốc lần thứ II diễn ra từ ngày 25/10 đến ngày 04/11/1956 tại Hà Nội. Dự Đại hội có 479 đại biểu đại diện cho gần nửa triệu đoàn viên thanh niên trong cả nước. Đại hội khẳng định những cống hiến xuất sắc của tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên trong chín năm kháng chiến và ba năm khôi phục kinh tế. Tại Đại hội, Bác Hồ đã ân cần căn dặn: "Đảng và Chính phủ ta có thể tự hào đã tạo nên một thế hệ thanh niên dũng cảm như các cháu, và mong các cháu tiếp tục phấn đấu hăng hái cho công cuộc bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nước nhà". Đại hội đã bầu ra BCH TW Đoàn gồm 30 đồng chí, đồng chí Nguyễn Lam được bầu lại làm Bí thư thứ nhất BCH TW Đoàn.
Từ sau Đại hội, tuổi trẻ miền Bắc đã dấy lên phong trào thi đua lao động sản xuất để khôi phục kinh tế, cải tạo và xây dựng xã hội mới. Hàng vạn thanh niên tham gia xây dựng các công trình thủy lợi, khai hoang phục hóa đất đai; hàng triệu thanh niên hăng hái theo học các lớp bổ túc văn hóa... Ở miền Nam, phong trào đấu tranh chính trị của thanh niên, học sinh, sinh viên tuy bị đế quốc Mỹ và tay sai đàn áp dã man song không hề nao núng.
3. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ III (nhiệm kỳ 1961 - 1980)
Sau gần 7 năm hàn gắn vết thương chiến tranh, miền Bắc đã đạt được những thành tựu đáng kể trong khôi phục, phát triển kinh tế. Trong bối cảnh đó, Đại hội đại biểu Đoàn toàn quốc lần thứ III diễn ra từ ngày 23 đến ngày 25/3/1961 tại Hà Nội. Dự đại hội có 677 đại biểu đại diện cho một triệu đoàn viên, thanh niên trong cả nước. Được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Bác Hồ, Đại hội đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 là ngày thành lập Đoàn. Đại hội đã phát động phong trào "Xung phong tình nguyện vượt mức kế hoạch 5 năm lần thứ nhất” (1961 - 1965). Đại hội đã bầu ra BCH TW Đoàn gồm 71 đồng chí, đồng chí Nguyễn Lam tiếp tục được bầu lại làm Bí thư thứ nhất BCH TW Đoàn. Sau Đại hội, đồng chí Nguyễn Lam được Đảng điều động nhận nhiệm vụ mới, đồng chí Vũ Quang được cử làm Bí thư thứ nhất BCH TW Đoàn.
Tháng 8/1964, đế quốc Mỹ leo thang gây chiến tranh phá hoại bằng không quân đối với miền Bắc, tuổi trẻ Thủ đô đã phát động phong trào "Ba sẵn sàng". Được sự chỉ đạo kịp thời của Trung ương Đoàn, phong trào đã phát triển sâu rộng trong cả nước. Ở miền Bắc, hàng triệu ĐVTN đăng ký tham gia phong trào "Ba sẵn sàng" nêu cao quyết tâm chi viện cho chiến trường miền Nam với tinh thần "Chưa thắng giặc Mỹ, chưa về quê hương".
Tháng 2/1965, Đại hội Đoàn thanh niên toàn miền Nam đã phát động phong trào "Năm xung phong", sau một thời gian ngắn đã có hàng vạn đoàn viên, thanh niên tham gia phong trào. Từ phong trào "Ba sẵn sàng" và "Năm xung phong" đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân với những chiến công xuất sắc trong chiến đấu tiêu diệt quân thù.
4. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IV (nhiệm kỳ 1980-1987)
Nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Đảng, thể theo nguyện vọng của cán bộ, đoàn viên, thanh niên cả nước, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra quyết định: Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam được mang tên Đoàn thanh niên Lao động Hồ Chí Minh. Thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975, cả nước thống nhất và đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong chiến thắng vĩ đại ấy, có sự đóng góp to lớn của đoàn viên thanh niên trên khắp các mặt trận. Đảng ta, nhân dân ta, Đoàn ta đã giáo dục, rèn luyện một thế hệ thanh niên Việt Nam vô cùng dũng cảm, thông minh, không sợ gian khổ, hy sinh, quyết chiến - quyết thắng. Sau ngày thống nhất nước nhà, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV (1976) đã ra quyết định Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh mang tên Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh.
Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ IV diễn ra từ ngày 20 đến ngày 22/11/1980 tại Hà Nội. Dự Đại hội có 623 đại biểu đại diện cho 4,3 triệu đoàn viên thanh niên cả nước. Đại hội đã quyết định đẩy mạnh hơn nữa phong trào “Ba xung kích” thành cao trào thi đua hành động cách mạng của tuổi trẻ thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc chủ nghĩa xã hội. Đại hội đã bầu BCH TW Đoàn gồm 113 đồng chí, đồng chí Đặng Quốc Bảo, Ủy viên BCH TW Đảng được bầu làm Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn.
Vào thời điểm này, hàng triệu lượt đoàn viên thanh niên tham gia phong trào "Ba xung kích làm chủ tập thể"; gần 9 triệu đoàn viên, thanh niên tham gia phong trào "Thanh niên xung kích xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"; hàng chục vạn thanh niên gia nhập lực lượng vũ trang, góp phần tích cực bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc và làm tròn nghĩa vụ quốc tế. Tiếp đó là các phong trào "Hành quân theo bước chân những người anh hùng" đã thu hút gần 6 triệu đoàn viên, thanh thiếu nhi tham gia và "Hành quân theo chân Bác" đã có 10 triệu thiếu niên, nhi đồng tham gia.
Tháng 5 năm 1982, Hội nghị BCH Trung ương Đoàn lần thứ 4 (khóa IV) đã tập trung chỉ đạo triển khai các chương trình hành động cách mạng của tuổi trẻ trong 2 năm 1982 - 1983. Tại Hội nghị này, đồng chí Vũ Mão, Ủy viên BCH Trung ương Đảng được bầu làm Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn.
5. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ V (nhiệm kỳ 1987 - 1991)
Tháng 12/1986, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã đề ra đường lối đổi mới nhằm đưa đất nước thoát khỏi những khó khăn khủng hoảng về kinh tế - xã hội. Để thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng được Đảng giao phó, Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí toàn quốc lần thứ V diễn ra từ ngày 27 đến ngày 30/11/1987 tại Hà Nội. Dự đại hội có 750 đại biểu đại diện cho 17 triệu nam, nữ đoàn viên, thanh niên trong cả nước. Đại hội đã bầu BCH TW Đoàn gồm 150 đồng chí, đồng chí Hà Quang Dự được bầu làm Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn. Đại hội đã phát động phong trào "Tuổi trẻ xung kích, sáng tạo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".
Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ V có ý nghĩa vô cùng lớn lao, đó là Đại hội của thế hệ trẻ đi đầu trong công cuộc đổi mới; Đại hội của hành động, vì tương lai của thế hệ trẻ, vì hạnh phúc của nhân dân. Trong quá trình đất nước đổi mới, mặc dù đứng trước sự thử thách do tác động từ những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn phấn đấu tự đổi mới mình, không ngừng mở rộng mật trận đoàn kết tập hợp thanh niên, phấn đấu cho sự nghiệp xây dựng đất nước giàu mạnh.
6. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VI (nhiệm kỳ 1992 - 1997)
Trong bối cảnh trên thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII (1991) đã đề ra Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2000, thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Trước nhiệm vụ lớn lao đó, Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toán quốc lần thứ VI diễn ra từ ngày 15 đến ngày 18/10/1992 tại Hà Nội. Dự đại hội có 797 đại biểu đại diện cho 2,5 triệu đoàn viên và hơn 20 triệu thanh niên cả nước. Đại hội đã bầu BCH TW Đoàn gồm 91 đồng chí, đồng chí Hồ Đức Việt được bầu làm Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn. Đại hội đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi giai đoạn 1993 - 1997. Sau Đại hội, tháng 2 năm 1993 Hội nghị BCH Trung ương Đoàn lần thứ 2 (khóa VI) đã phát động hai phong trào lớn là: "Thanh niên lập nghiệp" và "Tuổi trẻ giữ nước". Hai phong trào đã được tuổi trẻ nhiệt liệt hưởng ứng và đi vào cuộc sống của các đối tượng thanh niên. Tại Hội nghị BCH Trương ương Đoàn lần thứ 9, khóa VI, tháng 12 năm 1996, đồng chí Vũ Trọng Kim được bầu làm Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn thay đồng chí Hồ Đức Việt được Đảng điều động nhận nhiệm vụ mới.
7. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VII (nhiệm kỳ 1997-2002)
Sự nghiệp đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo qua hơn 10 năm thực hiện ngày càng đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng về kinh tế, xã hội chuyển sang thời kỳ phát triển mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong hơn 10 năm đổi mới đất nước có nhiều chuyển biến tích cực. Trong bối cảnh đó, Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ VII diễn ra từ ngày 26 đến ngày 29/11/1997 tại Hà Nội. Dự đại hội có 899 đại biểu đại diện cho 21,2 triệu cán bộ, đoàn viên, thanh niên cả nước. Đại hội đã bầu BCH TW Đoàn gồm 125 đồng chí, đồng chí Vũ Trọng Kim được bầu lại làm Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn. Đại hội đã quyết định tiếp tục phát triển hai phong trào"Thanh niên lập nghiệp" và "Tuổi trẻ giữ nước" lên một tầm cao mới. Tại Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ 9 Khóa VII (tháng 6/2001) Đồng chí Hoàng Bình Quân được bầu làm Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn thay đồng chí Vũ Trọng Kim được Đảng phân công nhiệm vụ mới.
Năm 2000, Bộ Chính trị và Chính phủ quyết định là "Năm thanh niên Việt Nam". Từ thời điểm này, phong trào “Thanh niên tình nguyện" có bước phát triển mới, đi vào thực tiễn, được đông đảo các cấp bộ Đoàn và đoàn viên, thanh niên tham gia, tạo ấn tượng tốt đẹp về lớp thanh niên Việt Nam của thời kỳ mới. Tổ chức Đoàn các cấp đã chủ động đề xuất và đảm nhận nhiều chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội quan trọng, tiêu biểu như: Dự án xóa cầu khỉ, xây cầu mới vùng đồng bằng sông Cửu Long; xây dựng Đảo thanh niên; làm đường Hồ Chí Minh; xây dựng Làng Thanh niên lập nghiệp... Phong trào thi đua học tập, lao động sáng tạo để chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức, khoa học công nghệ mới; sinh hoạt chính trị "Tuổi trẻ Việt Nam tiến bước dưới cờ Đảng", "Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh"... đã thu hút hàng triệu thanh thiếu niên tham gia. Từ trong phong trào của tuổi trẻ đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân thanh niên tiêu biểu trên các lĩnh vực công tác.
8. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII (nhiệm kỳ 2002- 2007)
Trong bối cảnh nhân loại đã kết thúc thế XX và bước sang những năm đầu của thế kỷ XXI, sau hơn một năm toàn Đảng, toàn dân thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, đất nước đang trong quá trình thực hiện CNH, HĐH và đã đạt được những thắng lợi bước đầu quan trọng, Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ VIII diễn ra từ ngày 08 đến ngày 11/12/2002 tại Hà Nội. Dự đại hội có 898 đại biểu đại diện cho hàng chục triệu đoàn viên, thanh niên cả nước. Đại hội đã bầu BCH TW Đoàn gồm 134 đồng chí, đồng chí Hoàng Bình Quân, được bầu lại làm Bí thư thứ nhất BCH Trương ương Đoàn. Với tinh thần "Đoàn kết, sáng tạo, xung kích, tình nguyện", Đại hội đã phát động phong trào "Thi đua, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" và kêu gọi tuổi trẻ Việt Nam cùng xiết chặt tay dưới lá cờ vinh quang của Đoàn, nguyện đi theo con đường cách mạng của Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn, nắm chắc thời cơ, vượt qua thách thức, góp phần to lớn vào sự nghiệp đổi mới đất nước. Phong trào mới với sức sống mới, hàng triệu thanh niên thi đua học tập, tiến quân vào khoa học - công nghệ; thi đua lao động sáng tạo để lập thân lập nghiệp; xung phong tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng; góp phần giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội. Các cuộc vận động, phong trào mới được triển khai như: "Sáng tạo trẻ", "Bốn mới" (kỹ thuật mới, ngành nghề mới, thị trường mới, mô hình mới), "Cán bộ công chức trẻ với cải cách hành chính", "Học tập tốt, rèn luyện tốt", “Trí thức trẻ tình nguyện”... đã góp phần khơi sức thanh niên trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo ra nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo từ thực tiễn.
Đặc biệt sinh hoạt chính trị "Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh", "Tiếp lửa truyền thống - Mãi mãi tuổi hai mươi", diễn đàn "Tuổi trẻ sống đẹp, sống có ích", cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác” đã được các cấp bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên triển khai thực hiện nghiêm túc, có sức lôi cuốn và lan toả mạnh mẽ, tạo hiệu ứng xã hội sâu rộng góp phần quan trọng nâng cao nhận thức, bồi đắp lý tưởng cách mạng và niềm tin cho thế hệ trẻ. Năm 2007, hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Đảng ta phát động, Đoàn thanh niên các cấp chủ động, sáng tạo triển khai thực cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”, sau một năm triển khai, cuộc vận động bước đầu đã đạt được kết quả tốt đẹp.
Sau khi đồng chí Hoàng Bình Quân chuyển công tác, ngày 01/4/2005, Bộ Chính trị Trung ương Đảng ra Quyết định cử đồng chí Đào Ngọc Dung giữ trách nhiệm Quyền Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn và Đồng chí được bầu làm Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đoàn lần thứ 10 Khóa VIII (ngày 02/7/2005). Tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đoàn lần thứ 11 Khóa VIII, ngày 13/01/2007, đồng chí Võ Văn Thưởng được bầu làm Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn thay đồng chí Đào Ngọc Dung được Đảng phân công nhiệm vụ mới.
9. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX (nhiệm kỳ 2007-2012 )
Trong không khí toàn toàn Đảng, toàn dân phấn khởi, ra sức thi đua chào mừng thành công Đại hội Đảng toàn toàn quốc lần thứ X, Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ IX diễn ra từ ngày 17 đến ngày 21/12/2007 tại Hà Nội. Dự đại hội có 1033 đại biểu đại diện cho hơn 23 triệu cán bộ, đoàn viên, thanh niên cả nước. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Trung ương Đoàn gồm 145 đồng chí, đồng chí Võ Văn Thưởng được bầu lại làm Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn.
Đại hội đã khẳng định: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục đổi mới toàn diện, phấn đấu thực sự trở thành người bạn thân thiết của thanh niên, định hướng cho thanh niên đến với lý tưởng cách mạng và những giá trị cao đẹp, đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp, xung kích trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Các phong trào, các cuộc vận động và các hoạt động của Đoàn đều phải hướng tới mục tiêu tập hợp, đoàn kết, giáo dục thanh niên, tạo môi trường lành mạnh, an toàn cho thanh niên rèn luyện và tự khẳng định, vì sự tiến bộ của thanh niên và sự phát triển của đất nước. Đại hội đã phát động hai phong trào “5 xung kích phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” và đề ra mục tiêu chung của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2007 - 2012 là: Tăng cường bồi dưỡng lòng yêu nước và ý thức công dân, lý tưởng và đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị và văn hoá cho thanh thiếu nhi; xây dựng Đoàn vững mạnh; tích cực chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh thiếu nhi; phát huy tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ Việt Nam xung kích “Sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển“, phấn đấu cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Ngày 5/10/2011, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đoàn lần thứ 11 (khóa IX), đồng chí Nguyễn Đắc Vinh, Ủy viên Dự khuyết BCH Trung ương Đảng được tín nhiệm bầu giữ chức Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn (khóa IX) thay đồng chí Võ Văn Thưởng được Bộ Chính trị phân công nhiệm vụ mới.
II. KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH NHIỆM KỲ 2007 - 2012
1. Về công tác giáo dục của Đoàn, các cấp bộ Đoàn triển khai đồng bộ các mặt công tác giáo dục, thực hiện tốt phương châm giáo dục qua thực tiễn hành động, nêu gương những cá nhân điển hình tiên tiến, mẫu hình thanh niên tiêu biểu, phát huy vai trò tự giác giáo dục, rèn luyện của mỗi thanh niên trong môi trường tổ chức và hoạt động của Đoàn. Nội dung Cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác” được thực hiện sáng tạo và hiệu quả, trở thành nội dung xuyên suốt, định hướng công tác giáo dục của Đoàn trong cả nhiệm kỳ. Nội dung “5 xây”, “5 chống” được cụ thể hoá thành các tiêu chí chuẩn mực đạo đức phù hợp với các đối tượng đoàn viên, thanh niên, với địa phương, đơn vị. Các cấp bộ Đoàn đã chủ động sáng tạo, nghiên cứu tìm tòi, đổi mới nội dung, phương thức giáo dục của Đoàn, nhất là trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục ý thức pháp luật. Có thể thấy rằng, việc đổi mới nội dung, phương thức giáo dục đã thực sự làm tăng hiệu quả công tác giáo dục của Đoàn trong nhiệm kỳ qua. Vì vậy, hình ảnh của tổ chức Đoàn trong đoàn viên thanh niên và xã hội ngày càng được nâng lên.
2. Về phong trào “Năm xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, Đoàn đã khơi dậy và phát huy mạnh mẽ tiềm năng, vai trò xung kích của thanh niên tham gia phát triển kinh tế - xã hội: các hoạt động xung kích lao động sáng tạo, phát triển kinh tế - xã hội được đẩy mạnh, tiêu biểu là phong trào “Sáng tạo trẻ” đã khuyến khích đoàn viên, thanh niên phát huy sáng kiến, ý tưởng sáng tạo, góp phần tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả trong công tác, lao động sản xuất; hoạt động xung kích tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng đã có nhiều đổi mới theo hướng thiết thực, góp phần giải quyết những vấn đề đặt ra tại địa phương, đơn vị, “Chiến dịch thanh niên tình nguyện Hè”, “Chiến dịch Mùa hè xanh”, “Tình nguyện mùa đông”, “Tiếp sức mùa thi”, “Hiến máu tình nguyện” … thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia hưởng ứng và tạo hiệu quả cao, được cộng đồng xã hội đồng tình, ủng hộ; hoạt động xung kích bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội tiếp tục phát triển với các hoạt động sôi nổi như cuộc vận động “Thanh niên với văn hóa giao thông”, “Nghĩa tình biên giới, hải đảo”, phong trào “Đoàn kết 3 lực lượng”, “Thanh niên quân đội thi đua rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và “Thanh niên Công an nhân dân dọc tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy – Xung kích, sáng tạo, tình nguyện, lập công vì an ninh Tổ quốc”; các hoạt động xung kích thực hiện cải cách hành chính như “Ba trách nhiệm”, “Công sở văn minh” và “Văn hóa doanh nghiệp” đã góp phần đổi mới tác phong, lề lối làm việc của cán bộ, công chức trẻ và chính đội ngũ cán bộ Đoàn, từ đó tạo sự chuyển biến tích cực về tinh thần, ý thức, thái độ làm việc, góp phần hình thành lớp cán bộ công chức hiện đại với những tố chất năng động, sáng tạo, giỏi nghề, tận tụy và cầu thị; các hoạt động xung kích trong hội nhập kinh tế quốc tế được triển khai tốt trong cán bộ, công chức trẻ, học sinh, sinh viên, đặc biệt là lực lượng doanh nhân trẻ đã có sự nghiên cứu, đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, khẳng định vị trí và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước, tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu Việt Nam, tiêu biểu như các giải hưởng: “Sao Đỏ”, “Sao Vàng đất Việt”.
3. Về phong trào “Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp" được triển khai đến các đối tượng thanh niên, gắn với việc giải quyết các nhu cầu cơ bản nhất của thanh niên về học tập, nghề nghiệp, việc làm, phát triển thể chất, trí tuệ và kỹ năng xã hội. Các hoạt động của thanh niên trong học tập, nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ được đẩy mạnh với những phong trào thiết thực mang lại hiệu quả cao, tiêu biểu như cuộc vận động “Sinh viên 5 tốt” trong các trường đại học, cao đẳng, “Ba rèn luyện” trong các trường trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề đã góp phần nâng cao chất lượng học tập và rèn luyện của học sinh, sinh viên; các hoạt động đồng hành với thanh niên trong nghề nghiệp và việc làm đã tạo cơ hội cho nhiều đoàn viên, thanh niên có cơ hội tiếp cận trong việc học nghề, lập nghiệp, giúp cho thanh niên có nhận thức đúng về lao động và nghề nghiệp, định hướng nghề và chọn nghề phù hợp; việc nâng cao sức khỏe thể chất và đời sống văn hóa tinh thần cho thanh niên đã được triển khai rộng khắp với nhiều mô hình mới, sáng tạo, phát huy tác dụng và có sức lan tỏa cao, như: “Ngày hội thanh niên Việt Nam”, “Đồng diễn thanh niên làm theo lời Bác”, “Ngày hội thanh niên khỏe” … góp phần định hướng và xây dựng lối sống, nếp sống lành mạnh trong thanh niên. Các đối tượng thanh niên yếu thế, thanh niên chậm tiến đã bước đầu được quan tâm thông qua việc triển khai mô hình câu lạc bộ “Thắp sáng niềm tin”; các chương trình giáo dục sức khỏe, phòng chống ma túy, mại dâm và các bệnh xã hội, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thanh niên.
4. Công tác phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh và chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng có nhiều chuyển biến tích cực, nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đoàn viên và tổ chức cơ sở Đoàn trong bảo vệ, chăm sóc và giáo dục thiếu niên, nhi đồng được nâng lên, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thiếu nhi. Các cuộc vận động "Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy", chương trình "Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam", phong trào "Kế hoạch nhỏ", "Nghìn việc tốt"... được triển khai rộng khắp trong nhà trường và ở địa bàn dân cư. Đồng thời, tăng cường nghiên cứu, đổi mới nội dung, phương thức giáo dục thiếu nhi, đầu tư cho giáo dục kỹ năng thông qua các mô hình như "Trại hè xanh", "Hành trình về với thiên nhiên"... Xây dựng, nhân rộng các gương điển hình thiếu nhi học tập tốt, rèn luyện tốt, thường xuyên tổ chức tuyên dương các gương chỉ huy Đội giỏi, đại hội Cháu ngoan Bác Hồ, phụ trách Sao giỏi. Các hoạt động bảo trợ sáng tác văn học, âm nhạc cho thiếu nhi được đẩy mạnh. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí, truyền thông; tăng cường khai thác các kênh thông tin hiện đại nhằm nâng cao sức hấp dẫn và tính hiệu quả trong công tác định hướng, giáo dục thiếu nhi.
5. Công tác quốc tế thanh niên có bước phát triển mạnh mẽ, góp phần tích cực thực hiện đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Vai trò của Đoàn trong các cơ chế và các hoạt động đa phương được đẩy mạnh, tích cực tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của các nước, các tổ chức quốc tế đối với công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong nước; tổ chức thành công nhiều hoạt động chính trị đối ngoại và giao lưu hữu nghị có quy mô lớn; công tác thanh niên ngoài nước được triển khai tích cực thông qua việc Trung ương Đoàn phối hợp với Đảng uỷ ngoài nước, Bộ Ngoại giao, Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và các Bộ, ngành liên quan để nắm bắt tình hình, tuyên truyền, vận động, hỗ trợ và đoàn kết, tập hợp thanh niên ngoài nước; công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại được thúc đẩy, góp phần giới thiệu với cộng đồng quốc tế về hình ảnh của Việt Nam, những thành tựu của công cuộc đổi mới đất nước; đồng thời, cung cấp thông tin tình hình quốc tế cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên; xây dựng tài liệu giới thiệu về Đoàn, Hội, Đội bằng nhiều thứ tiếng và sổ tay đại biểu tham gia hoạt động đối ngoại thanh niên.
6. Công tác xây dựng tổ chức Đoàn; mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân có sự chuyển biến, mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên được mở rộng; Đoàn tích cực tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân. Tổ chức Đoàn đã chủ động, tích cực nghiên cứu tìm tòi những giải pháp để khắc phục tình trạng giảm số lượng đoàn viên do thay đổi độ tuổi kết nạp đoàn viên; đồng thời, thực hiện nghiêm túc quy trình phát triển đoàn viên ngay từ đầu vào và chú trọng rèn luyện đoàn viên để nâng cao chất lượng chính trị, tính tiền phong, gương mẫu của người đoàn viên trong tập thể thanh niên. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đoàn viên được triển khai bước đầu có hiệu quả, như: Sửa đổi, ban hành mới Chương trình rèn luyện đoàn viên với 5 tiêu chí rèn luyện và 10 tiêu chí hành động; ban hành Chương trình dự bị đoàn viên để phù hợp với sự điều chỉnh độ tuổi kết nạp đoàn viên từ 16 tuổi; kết nạp Lớp đoàn viên Lý Tự Trọng, Lớp đoàn viên 80 năm Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Cuộc vận động xây dựng chi Đoàn mạnh được triển khai rộng khắp, hình thức sinh hoạt chi Đoàn ngày càng đa dạng, nội dung sinh hoạt theo chủ đề, chủ điểm ngày càng được chú trọng. Công tác cán bộ Đoàn có sự chuyển biến tích cực. Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã tham mưu cho Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Quy chế cán bộ Đoàn; nhiều tỉnh, thành đoàn đã tham mưu cho tỉnh, thành ủy ban hành quy chế hoặc văn bản hướng dẫn thực hiện Quy chế cán bộ Đoàn. Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên tiếp tục được quan tâm chỉ đạo, đổi mới về nội dung và phương thức tập hợp thanh niên, hướng rộng rãi đến các thành phần, đối tượng thanh niên. Công tác kiểm tra, giám sát của Đoàn có chuyển biến, nhận thức của cán bộ, đoàn viên về vị trí, vai trò của công tác kiểm tra, giám sát được nâng lên một bước; việc xây dựng, thực hiện chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát hằng năm gắn với khảo sát, làm việc với cơ sở của các cấp bộ đoàn được thực hiện thường xuyên hơn. Công tác tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân có nhiều tiến bộ, tập trung thực hiện các giải pháp trong bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đoàn viên ưu tú giới thiệu cho Đảng xem xét, kết nạp; tổ chức nghiên cứu, học tập và xây dựng chương trình hành động thực hiện các nghị quyết của Đảng; phối hợp tham mưu tổng kết Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam đến năm 2010, xây dựng Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020; sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá”.
7. Công tác tham mưu, chỉ đạo của Đoàn có nhiều đổi mới, năng động, sáng tạo hơn, tích cực tham mưu xây dựng chính sách mang tầm chiến lược đối với công tác thanh niên, đồng thời tập trung chỉ đạo các hoạt động hướng về cơ sở, chăm lo giải quyết những vấn đề bức thiết của thanh niên và công tác Đoàn. Tổ chức bộ máy cơ quan tham mưu chuyên trách của Đoàn được sắp xếp một bước nhằm hướng đến tính hợp lý, hiệu quả, rõ chức năng, nhiệm vụ, tránh chồng chéo. Trong chỉ đạo, các cấp bộ đoàn đã đề cao tính mục tiêu, tính hành động, tính cụ thể, tính quyết liệt; kế thừa các phương thức tổ chức phong trào đã có hiệu quả trong thực tiễn, như: Tháng Thanh niên, Năm Thanh niên, các chiến dịch cao điểm…; đồng thời sáng tạo nhiều cách làm mới, như: chỉ đạo đồng loạt, tổ chức các hoạt động tạo mẫu và hướng dẫn chuyển giao mô hình; xây dựng bộ tiêu chí đánh giá tổ chức Đoàn để vừa đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, vừa là bộ công cụ chỉ đạo, định hướng, dẫn dắt công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi.
III. TÌNH HÌNH THANH NIÊN VÀ DỰ KIẾN MỘT SỐ MỤC TIÊU, PHƯƠNG HƯỚNG CÔNG TÁC ĐOÀN VÀ PHONG TRÀO THANH THIẾU NHI NHIỆM KỲ 2012 - 2017
1. Tình hình thanh niên
Tiếp nối truyền thống tốt đẹp của các thế hệ cha anh, đại bộ phận thanh niên luôn trung thành với mục tiêu, lý tưỏng của Đảng, sẵn sàng vì lợi ích của dân tộc, bảo vệ chủ quyền quốc gia, tình nguyện vì cộng đồng; sống có trách nhiệm với gia đình, xã hội. Đa số thanh niên có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức công dân, chấp hành pháp luật. Tuy nhiên, trước những diễn biến phức tạp của tình hình chính trị, kinh tế, xã hội trong khu vực và quốc tế, một bộ phận thanh niên dễ bị dao động về lập trường tư tưởng, có biểu hiện lệch lạc về giá trị đạo đức và lối sống, đề cao lối sống thực dụng, ích kỷ, thiếu trách nhiệm với cộng đồng.
Năng lực hội nhập, kỹ năng xã hội của thanh niên ngày nay tuy đã được nâng lên nhưng chưa đáp ứng đòi hỏi của quá trình hội nhập quốc tế; trong đó thanh niên đang thiếu hụt cả về kiến thức lịch sử, văn hoá dân tộc và khả năng tư duy độc lập. Nhiều thanh niên thiếu kiến thức về ngoại ngữ, tin học, chưa có tác phong làm việc và sinh hoạt trong môi trường lao động công nghiệp. Điều đó đã ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực, bản lĩnh và năng lực bảo tồn, phát huy văn hoá dân tộc Việt Nam trong hội nhập quốc tế.
2. Dự kiến một số mục tiêu, phương hướng công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2012 - 2017
Tiếp thu tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, mục tiêu của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2012 – 2017 dự kiến là: Xây dựng lớp thanh niên giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, có bản lĩnh chính trị, ý thức chấp hành pháp luật, có tri thức, sức khoẻ, kỹ năng xã hội, năng lực chuyên môn, sống có văn hoá, nghĩa tình; nâng cao chất lượng tổ chức Đoàn, mở rộng mặt trận đoàn kết tập hợp thanh niên; phát huy tiềm năng và tạo môi trường lành mạnh cho thanh niên xung kích cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, góp phần đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020.
Thực hiện mục tiêu trên, phương hướng công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2012 - 2017 dự kiến là:
- Tiếp tục củng cố, xây dựng tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh; mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên; tích cực tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; nêu cao trách nhiệm trong công tác thiếu nhi; mở rộng, nâng cao hiệu quả các hoạt động quốc tế thanh niên.
- Đổi mới nội dung, phương thức giáo dục chính trị, lý tưởng, đạo đức cách mạng, truyền thống, lịch sử dân tộc; bồi đắp ước mơ, hoài bão, niềm tin, văn hoá, lối sống, ý thức chấp hành pháp luật cho thanh thiếu nhi.
- Khơi dậy, cổ vũ và phát huy mạnh mẽ trí tuệ, sức trẻ, tinh thần xung kích, sáng tạo của thanh niên tiến quân và làm chủ khoa học công nghệ, góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế; xung kích, tình nguyện xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; bên cạnh đó, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng và đồng hành hỗ trợ thanh niên lập thân, lập nghiệp.
Khẩu hiệu hành động: “Tuổi trẻ Việt Nam đoàn kết, thi đua học tập, rèn luyện, lao động, sáng tạo, xung kích, tình nguyện đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”.
3. Dự kiến phong trào hành động cách mạng trong thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2012 - 2017
Nhiệm kỳ của Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX đang khép lại với những thành công quan trọng, toàn diện trên các mặt công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi, để lại những dấu ấn sâu đậm trong xã hội mà nổi bật là hai phong trào “Năm xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Nhiệm vụ của Đoàn phải tiếp tục phát huy mạnh mẽ vai trò xung kích, tinh thần tình nguyện, khơi dậy tiềm năng to lớn của thanh niên góp phần thực hiện thành công sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Trong nhiệm kỳ 2012 – 2017, toàn Đoàn dự kiến triển khai thực hiện phong trào "Xung kích, tình nguyện phát triển phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc" với những nội dung định hướng là: Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế; Xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng; Xung kích bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; Xung kích lao động sáng tạo, làm chủ khoa học công nghệ; Xung kích bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Nhằm tiếp tục tạo môi trường, điều kiện chăm lo cho thanh niên; tham mưu cơ chế, chính sách để cùng với Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành, các lực lượng xã hội hỗ trợ, định hướng thanh niên vươn lên hoàn thiện bản thân, chung sức, đồng lòng cùng hành động vì mục tiêu lý tưởng cao đẹp, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh dự kiến triển khai phong trào "Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp" với các nội dung định hướng là: "Đồng hành với thanh niên trong học tập, nghiên cứu khoa học; Đồng hành với thanh niên trong nghề nghiệp, việc làm; Đồng hành với thanh niên nâng cao sức khỏe thể chất và đời sống văn hóa tinh thần; Đồng hành với thanh niên phát triển kỹ năng xã hội".
Nhiệm kỳ mới của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (2012-2017) sẽ mở ra với những vận hội, thời cơ cũng như thách thức mới đang ở phía trước, đòi hỏi các cấp bộ Đoàn, cán bộ, đoàn viên, thanh niên và tuổi trẻ cả nước tiếp tục phấn đấu vượt qua với tinh thần đoàn kết, thi đua học tập, rèn luyện, lao động, sáng tạo, xung kích, tình nguyện, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước để ngày càng xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng và nhân dân./.
BAN BÍ THƯ TRUNG ƯƠNG ĐOÀN
Ghi chú: tải nội dung Đề cương tuyên truyền Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X, nhiệm kỳ 2012 - 2017 tại đây |