Từ năm 1929, sau khi sáng lập ra Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội-tiền thân của Đảng, Bác Hồ đã chỉ thị về nước, lựa chọn một số thanh thiếu niên ưu tú đưa ra nước ngoài đào tạo. Trong số 8 thanh-thiếu niên lúc đó được Bác Hồ đích thân dạy dỗ có Lý Tự Trọng. Sau đã oanh liệt hy sinh vì sự nghiệp cách mạng. Đến khi Đảng đã sáng lập ra Đoàn thì Đảng đã giao trách nhiệm lịch sử cho Đoàn trực tiếp phụ trách chỉ đạo các tổ chức thiếu niên, nhi đồng.
Nghị quyết Đại hội Đảng cộng sản Đông Dương lần I ghi rõ: Đoàn phụ trách tổ chức Hồng nhi Đoàn, những Đoàn viên dưới 16 tuổi nhất luật phải đưa vào Hồng nhi Đoàn”.
Ngày 8/2/1941, sau nhiều năm bôn ba ở nước ngoài, Bác Hồ đã về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Tháng 5/1941 Hội nghị BCH Trung ương Đảng lần 8 đã họp và ra nghị quyết quan trọng đến vận mệnh nước nhà. Hội nghị đã chủ trương thành lập mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh , gọi tắc là Việt Minh bao gồm nhiều tổ chức yêu nước.
Ngày 15/5/1941, theo chỉ thị của Đảng, tổ chức Đội thiếu niên tiền phong và Hội nhi đồng cứu vong đã được thành lập tại vùng Pắc Pó ( Thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, Tỉnh Cao Bằng) do Đoàn thanh niên cứu quốc trực tiếp phụ trách. Ngày thành lập chỉ có 5 đội viên: Nông Văn Dền bí danh Kim Đồng, Nông Văn Thàn bí danh Cao Sơn, Lý Văn Bí danh Thanh Minh, Lý Thị Nì bí danh Thanh Thủy, Lý Thị Sậu bí danh Thủy Tiên, Kim Đồng được bầu làm đội trưởng.
Ngày 15/5/1941 đã được BCH Trung ương Đảng duyệt là ngày chính thức thành lập Đội. Đến ngày 30/1/1970 Đoàn thanh niên và đội thiếu niên được vinh dự mang tên Bác Hồ vĩ đại.
Sau khi thành lập Đội thiếu niên cứu quốc, ở mọi nơi lần lượt thành lập đội, các Đội thiếu nhi đều tích cực tham gia hoạt động cách mạng như làm liên lạc, trinh sát bảo vệ trật tự trị an, giúp tổ tự vệ liên đội, dạy bình dân học vụ, lao động tiết kiệm…Các đội thiếu niên cứu quốc làm theo lời Bác tham gia kháng chiến, nhiều đội đã lập chiến công xuất sắc làm sáng ngời trang sử vẻ vang của Đội, nhiều đội viên anh hùng xuất hiện trở thành gương sáng cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, có phong trào công tác Trần Quốc Toản, phong trào ra đời để giúp gia đình thương binh liệt sĩ, neo đơn và đã trở thành phong trào truyền thống và ngày càng phát triển, có ý nghĩa xã hội rộng lớn. Trong kháng chống Mỹ, Thiếu nhi cả hai miền tổ quốc tham gia đấu tranh đánh trả đế quốc Mỹ xâm lược góp phần vào sự nghiệp thống nhất tổ quốc, thiếu nhi miền Nam có phong trào “Việc nhỏ, chí lớn chống Mỹ cứu nước”, có nhiều tấm gương thiếu nhi anh hùng, nhiều đội viên trở thành dũng sĩ diệt Mỹ, diệt Ngụy, thiếu nhi miền Bắc có phong trào “Vì Miền Nam ruột thịt”, công tác Trần Quốc Toản góp phần cùng cha anh đánh thắng chiến tranh phá hoại miền Bắc, thống nhất đất nước, nhiều thiếu niên đã anh dũng hy sinh góp phần bảo vệ quê hương.
Hoà bình, thống nhất đất nước, đội thiếu niên cả nước hứng khởi phấn đấu đi vào tương lai, đẩy mạnh các phong trào truyền thống: “Nói lời hay, làm việc tốt, phấn đấu rèn luyện trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ”. Trở thành đoàn viên TNCS và người công dân tốt.
Suốt mấy chục năm qua, Đội luôn luôn tổ chức các hoạt động sôi nổi có ý nghĩa giáo dục như: những cuộc thi tìm hiểu, hành trình về nguồn, uống nước nhớ nguồn, phong trào “Áo lụa tặng bà”, “Vượt khó giúp bạn vượt khó”, “Em yêu khoa học”, “Đôi bạn cùng tiến”, “Hoa điểm 10”… là khẳng định tính chính trị, xã hội, tính giáo dục cao, tạo không khí thi đua học tập, giúp đỡ nhau vươn lên trong cuộc sống, phát triển thể chất, năng khiếu, trí tuệ, sự sáng tạo, năng động…Ngoài ra Đội còn tổ chức các hoạt động xã hội như phong trào kế hoạch nhỏ xây dựng tổ quốc, thực hiện nếp sống văn minh trật tự công cộng, an toàn giao thông, phòng chống ma túy…
Nhìn lại chặng đường 72 năm phát triển và trưởng thành, Đội thiếu niên luôn đổi mới nhiều nội dung sinh hoạt, cách làm sáng tạo phù hợp với tâm lý lứa tuổi, góp phần đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập vui chơi, giải trí, giáo dục trẻ em.
72 năm phát triển và trưởng thành, Đội thiếu niên luôn gắn bó với cuộc sống hằng ngày của thiếu nhi tạo cho hàng chục triệu thiếu nhi hăng say học tập, rèn luyện, góp phần vào xây dựng quê hương, xây dựng đội vững mạnh. Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh ngày càng khẳng định rõ là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, là nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi và ngày càng khẳng định vị trí của mình trong xã hội.
Thế kỷ 21, thế kỷ của tuổi thơ hôm nay, đội thiếu niên tiền phong phát huy vai trò của mình góp phần giáo dục để hình thành lớp thiếu nhi Việt Nam giàu có về trí tuệ, khỏe mạnh về thể lực, đạo đức, lối sống lành mạng, trong sáng đồng thời xây dựng lực lượng dự bị tốt cho Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Kỷ niệm 123 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi đội viên thiếu niên, nhi đồng hãy nhớ lấy lời Bác dạy, làm nhiều việc tốt, nối tiếp xứng đáng truyền thống của lớp đàn anh, xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước. |