ĐỀ CƯƠNG TUYÊN TRUYỀN Kỷ niệm 50 năm phong trào "Năm xung phong" (1965 - 2015)

 Hoà nhịp với phong trào "Ba sẵn sàng" của thanh niên miền Bắc, từ 17 đến 26/3/1965, Đại hội Đoàn Thanh niên Nhân dân Cách mạng Việt Nam lần thứ I đã họp tại căn cứ kháng chiến Tây Ninh đã kiểm điểm công tác xây dựng Đoàn và phong trào thanh niên sau ngày ký kết Hiệp định Giơnevơ (1954) và đề ra phương hướng công tác Đoàn và phong trào thanh niên miền Nam trong giai đoạn tới. Đại hội khẳng định: "Nhiệm vụ trọng tâm của Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng Việt Nam trong giai đoạn trước mắt là đánh giặc, sản xuất, xây dựng đời sống mới ở vùng giải phóng, đoàn kết và tổ chức, tập hợp lực lượng thanh niên học tập, rèn luyện phấn đấu trở thành lực lượng hậu bị của Đảng".

Tại Đại hội, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã thay mặt Đảng trao nhiệm vụ cho Đại hội phát động phong trào "Năm xung phong" và phát triển tổ chức Đoàn vững mạnh về chất lượng và số lượng. Nội dung "Năm xung phong" là:

 1. Xung phong tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch.

 2. Xung phong tòng quân và tham gia du kích chiến tranh.

 3. Xung phong đi dân công và thanh niên xung phong phục vụ tiền tuyến.

 4. Xung phong đấu tranh chính trị và chống bắt lính.

 5. Xung phong sản xuất nông nghiệp trong nông hội.

2. Phất cao ngọn cờ "Năm xung phong"

Phong trào "Năm xung phong" của thanh niên miền Nam đã tạo nên một sức mạnh vĩ đại, động viên và hiệu triệu thanh niên miền Nam chiến thắng mọi khó khăn gian khổ, đánh bại mọi âm mưu xâm lược của Mỹ và tay sai, quyết tâm thực hiện giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Từ trận Vạn Tường mở đầu, tuổi trẻ đã cùng đồng bào và chiến sĩ miền Nam khẳng định là có thể đánh và nhất định đánh thắng Mỹ. Vừa chiến đấu, vừa tìm hiểu những chỗ yếu của quân đội Mỹ, thanh niên miền Nam đã cùng quân và dân khắp các địa phương sáng tạo nhiều cách đánh phong phú, táo bạo. Quân Mỹ đi đến đâu, gieo tai hoạ ở chỗ nào là ở đó chúng phải trả nợ máu. Chúng bị vây, bị chặn đánh ở mọi nơi, mọi lúc. Những mũi chông sắc nhọn, những phát súng bắn tỉa bất thần của các chiến sĩ trẻ đã diệt hàng ngàn tên xâm lược. Củ Chi trở thành đất thép với những địa đạo ngang dọc, vây hãm quân thù vào trong trận đồ bát quái, chúng đã vào là khó có đường ra. Những bài học sinh động của Củ Chi mở ra hướng đi có hiệu quả trong chiến đấu.

Tại chiến khu Đ, lần đầu tiên Mỹ đưa lực lượng lớn, kể cả bọn chư hầu đến càn quét đã bị du kích, phần lớn là đoàn viên, thanh niên đánh tiêu diệt. Du kích Thái Hoà (Phước Thành) chỉ một tiểu đội đã đương đầu với cả hai tiểu đoàn Mỹ có máy bay, pháo binh và cơ giới yểm trợ, suốt một ngày trời, vừa sửa công sự vừa đánh địch, buộc chúng phải rút lui. Vành đai Rạch Kiến (Long An) vừa kết hợp đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị, chỉ trong 6 tháng đã diệt hơn 200 tên Mỹ.

Ở Mỹ Tho, ngay từ ngày đầu Mỹ tiến hành xây dựng căn cứ Đồng Tâm làm bàn đạp khống chế cả vùng đồng bằng sông Cửu Long rộng lớn, tuổi trẻ đã cùng quân và dân hình thành thế bao vây tiến công địch bằng "2 chân và 3 mũi giáp công". Cả những thanh niên tuổi mới lớn cũng tham gia đánh Mỹ bằng nhiều cách có hiệu quả. Hồ Văn Nhánh, 16 tuổi, nhà ở gần căn cứ Đồng Tâm, hàng ngày đi chăn trâu, Nhánh chú ý quan sát và phát hiện trên hàng rào địch gài nhiều mìn và lựu đạn, nảy ra ý định gỡ về cho du kích, nhưng không biết làm cách nào để gỡ, phải đào nguyên cả bệ đất đựng vào mo cau mang về; được hướng dẫn, Nhánh đã tự gỡ và hướng dẫn các bạn cùng gỡ được hàng ngàn quả mìn và lựu đạn, phục vụ du kích và bộ đội đánh diệt trên 300 tên Mỹ và nhiều tên Ngụy. Lần cuối cùng không may, mìn nổ, Nhánh và một bạn đã hi sinh, Hồ Văn Nhánh được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang giải phóng.

Phong trào thi đua giành danh hiệu "Dũng sĩ diệt Mỹ", "Dũng sĩ quyết thắng", "Dũng sĩ diệt xe cơ giới, hạ máy bay" đã thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên ở các địa bàn tham gia thực hiện lời dạy của Bác Hồ: "31 triệu đồng bào là 31 triệu dũng sĩ". Phan Hành Sơn, 21 tuổi đời diệt một số địch gấp 21 lần số tuổi của mình. Hồ Văn Mên, 13 tuổi đã mưu trí đánh địch giữa thị xã, diệt một lúc 59 tên, phần lớn là sĩ quan. Nguyễn Văn Lên, chiến sĩ đặc công quận Tân Uyên, 2 ngày liền chống chọi với một trung đoàn địch, diệt cả trăm tên Mỹ. Bùi Văn Hoà, chiến sĩ đánh hậu cứ ngoan cường đã dẫn đồng đội vượt mọi lưới bố phòng như mạng nhện của địch tấn công vào kho Long Bình lần thứ 4, phá huỷ 889 ngàn đạn pháo, 23 xe cơ giới, 3 máy đèn, diệt 107 tên Mỹ, làm bị thương 243 tên khác.

Đáng chú ý là sự ra đời những tập thể thanh niên chiến đấu: "Đội thanh niên quyết tử", "Đội thanh niên quyết thắng", "Đội thanh niên khởi nghĩa"… Thanh niên vùng ven thành phố Đà Nẵng mở đầu sáng kiến này. Lúc đầu là một nhóm thanh niên, có một số em thiếu nhi phối hợp, dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng, đã tổ chức đánh thử để rút kinh nghiệm. Ngày 10/3/1965, khi đợt đầu tiên của quân viễn chinh Mỹ đổ vào Đà Nẵng, một tên Mỹ đã ngã gục trước mũi súng bắn tỉa của "Đội thanh niên quyết tử" do Tỉnh Đoàn Quảng Đà (ngày nay là thành phố Đà Nẵng) tổ chức. Sau đó, khu Đoàn liên khu V quyết định phát triển các đội "Thanh niên quyết tử" ở tất cả 9 tỉnh từ vùng núi Tây Nguyên đến các thành phố Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang. Đội "Thanh niên quyết tử" mang tên anh hùng Võ Như Hưng do Huyện Đoàn Điện Bàn tổ chức, nhanh chóng nổi lên với nhiều cách đánh mưu trí, táo bạo, với lực lượng ban đầu là 31 tay súng; trong một trận đánh không cân sức, đội đã chiến đấu kiên cường, đánh lui một lực lượng liên hợp gồm 3 tiểu đoàn quân Mỹ và Ngụy, diệt 125 tên, bắn cháy 5 xe tăng và xe bọc thép, rồi thừa thắng, truy kích địch vào tận thị xã Vĩnh Diện, đánh địch liên tiếp trong nhiều ngày. Đội "Thiếu niên quyết tử Nguyễn Văn Trỗi" ở Điện Hoà chỉ có 6 em cũng đã lập công xuất sắc trong 3 tháng diệt 135 tên Mỹ và thu được 15 súng. Tại Sài Gòn và các thành phố, thị xã khác đã xuất hiện những "đội quân ngầm" hoạt động táo bạo, diệt hàng trăm tên giặc xâm lược, trong đó có nhiều tên giặc lái nhà nghề và nhiều sĩ quan cao cấp Mỹ.

Tổ chức Đoàn, Hội ở nhiều nơi còn góp phần tổ chức những đơn vị chiến đấu gồm toàn nữ thanh niên, 6 nữ thanh niên du kích ở Quế Sơn (Quảng Nam) 7 ngày đêm liền chống trả một trung đoàn địch đến càn quét, diệt 59 tên Mỹ - Ngụy, hạ một máy bay; chị em vừa cầm súng chiến đấu quyết liệt, khi lực lượng địch mạnh, tràn được vào trong thôn xóm, chị em lại giấu súng, trở thành những cô gái dịu dàng trò chuyện thuyết phục từng tên địch, địch rút ra ngoài chị em lại cầm súng, đón đánh đợt tấn công tiếp của chúng. Trong nhiều huyện của miền Tây và Đông Nam Bộ còn xuất hiện những đơn vị nữ pháo binh chiến đấu ngoan cường. Các đội nữ pháo binh ở Rạch Giá, Long An, nhất là đội nữ pháo binh quận Lái Thiêu (Thủ Dầu Một) chỉ sau 10 ngày huấn luyện đã sử dụng thành thạo các trang bị kỹ thuật, tiêu diệt 37 tên địch, trong đó có một đại uý Ngụy.

Trong gian khổ ác liệt, phong trào "Xung phong tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch" của thanh niên trên chiến trường miền Nam ngày càng phát triển, nảy nở nhiều tấm gương tiêu biểu. Dương Văn Tân, kiện tướng diệt Mỹ trẻ tuổi của Tây Ninh, cùng tổ chiến đấu của mình trong 16 ngày đêm đánh tan xác và đánh hỏng 16 xe tăng, xe bọc thép, diệt 87 tên Mỹ. Từ Văn Phước, 26 tuổi, Dũng sĩ diệt Mỹ Thủ Dầu Một, trong 13 tháng chiến đấu ở vùng sát địch quận Lái Thiêu diệt 71 tên Mỹ, 17 lính Nam Triều Tiên, 45 lính Ngụy…

Qua hiệp đầu đánh bại cuộc phản công mùa khô lần thứ nhất của địch (1965 - 1966), riêng Quảng Trị, Thừa Thiên đã xuất hiện 2.700 dũng sĩ, trong đó có gần 500 dũng sĩ diệt Mỹ. Cũng thời gian ấy, ở miền Trung - Trung Bộ có 405 dũng sĩ diệt Mỹ, 107 đơn vị anh dũng diệt Mỹ. Những lá cờ đầu diệt Mỹ như "Củ Chi đất thép thành đồng", "Quảng Nam trung dũng kiên cường đi đầu diệt Mỹ", "Long An toàn dân đánh giặc"… có sức cổ vũ tuổi trẻ trên các chiến trường vươn lên lập công với những tên tuổi như Đoàn Văn Luyện, Ngô Bê, Nguyễn Văn Hoà, Trần Thị Tâm… Là những thanh niên kiên cường như Võ Thị Thắng, không may bị sa vào tay giặc vẫn một lòng tin tưởng ở tương lai của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và trước bản án 20 năm khổ sai của kẻ thù chị vẫn nở nụ cười chiến thắng! Là Kpă Klơng "Tuổi nhỏ chí lớn", 13 tuổi đã tham gia du kích, làm trinh sát cho bộ đội huyện Chưpông, có biệt tài bắn xuyên táo, luôn chọn điểm cao thích hợp, bình tĩnh chờ địch đến gần, mới nổ súng, có lần bắn 3 viên đạn diệt 5 tên địch, lần đi trinh sát ở Plêime anh đã bám lợi thế bắn 2 viên đạn diệt 4 tên biệt kích... nhiều năm được bầu là chiến sĩ thi đua của huyện, của tỉnh; ngày 17/9/1967, anh được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang với sáu chữ vàng "Tuổi thiếu niên, chí anh hùng".

Tháng 6/1966, Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng và Trung ương Hội LHTN giải phóng chủ trương đẩy mạnh phong trào "Năm xung phong" lên một bước mới với khí thế "Phất cao cờ Năm xung phong, thanh niên thành đồng thừa thắng xông lên đánh bại hoàn toàn Mỹ - Ngụy". Kế hoạch "tìm diệt" và "bình định" của Mỹ - Ngụy mùa khô 1966 - 1967 thực sự đã bị bẻ gãy trước sức mạnh kiên cường của quân và dân ta, trong đó tuổi trẻ đã đóng góp công sức đáng kể, cùng các lực lượng vũ trang miền Nam loại khỏi vòng chiến đấu 151.000 tên địch (có 68.200 tên Mỹ, 5.540 tên chư hầu); tiêu diệt 22 tiểu đoàn bộ binh (có 9 tiểu đoàn Mỹ và 1 tiểu đoàn lính Nam Triều Tiên); 4 tiểu đoàn pháo Mỹ; 12 tiểu đoàn cơ giới (có 10 tiểu đoàn Mỹ); 187 đại đội (có 59 đại đội lính Mỹ và 7 đại đội lính Nam Triều Tiên); phá huỷ 1627 xe tăng, xe thiết giáp, 2107 ô tô, 308 khẩu pháo, bắn rơi và phá huỷ 1213 máy bay, bắn chìm bắn cháy 42 tàu, xuồng.

Phối hợp với phong trào "Xung phong tiêu diệt nhiều sinh lực địch", mũi đấu tranh chính trị cũng được đẩy mạnh. Sau thất bại của Mỹ trong mùa khô 1965 - 1966, lợi dụng mâu thuẫn trong nội bộ ngụy quân, ngụy quyền, nhân dân, học sinh, sinh viên Huế đã xuống đường chống chính sách lệ thuộc Mỹ của Thiệu - Kỳ. Sinh viên, học sinh đã chiếm Đài phát thanh Huế (23/3/1966), hàng ngày phát đi khắp thế giới tin tức đấu tranh bằng 3 thứ tiếng Việt, Anh, Pháp. Cuộc đấu tranh thu hút cả lực lượng địch cùng tham gia, 1600 cảnh sát Ngụy tham dự mít tinh đã tuyên bố đứng vào hàng ngũ cách mạng. Ở Đà Nẵng, hàng vạn nhân dân, hội viên, thanh niên lao động và học sinh, sinh viên đã xuống đường hô vang khẩu hiệu chống độc tài, đòi Thiệu - Kỳ từ chức, đòi Mỹ không được can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam, đòi chúng cút về nước. Ngụy quyền ở thành phố tê liệt, quần chúng đứng lên tự quản, làm chủ Đài phát thanh Đà Nẵng, thành lập tổ học sinh cảm tử, biệt động và đội công nhân vũ trang trấn áp bọn ác ôn phản cách mạng.

Phong trào "Năm xung phong" đi vào cuộc sống, chiến đấu của tuổi trẻ miền Nam bằng nhiều hình thức phong phú, linh hoạt, được nhiều cơ sở Đoàn kiên trì thực hiện, tổ chức cho thanh niên xung phong chống bắt lính, tuyên truyền cách mạng cho nhân dân, xung phong tham gia cung ứng cho chiến trường, tham gia lực lượng du kích, diệt ác, phá kìm. Có những nơi cuộc đấu tranh giữa ta và địch diễn ra quyết liệt, phong trào tòng quân và tham gia du kích của thanh niên càng phát triển. Có những xã ở Kiến Phong, tỉnh Long An trong khi địch đang tiến hành bình định, lấn chiếm, dồn bắt thanh niên đi lính, vẫn có hàng trăm thanh niên đi tòng quân và tham gia du kích. Hai tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng trong điều kiện địch đánh phá ác liệt vẫn thường xuyên cấp đủ tân binh bổ sung theo yêu cầu phát triển lực lượng địa phương và cung cấp nhiều tân binh cho lực lượng chủ lực toàn miền. Hai tỉnh Bến Tre và Mỹ Tho hàng tháng có từ 100 - 200 thanh niên tòng quân, góp phần xây dựng những đơn vị chủ lực lớn của quân đội cách mạng, đáp ứng đòi hỏi của chiến trường. Riêng Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang) trong hai năm 1967 - 1968 đã có 13.800 đoàn viên, thanh niên lên đường nhập ngũ, lên đường đi chiến đấu.

Từ năm 1965 đến 1968, tuổi trẻ Liên khu 5 đã có 2 khoá tòng quân tập trung, khoá Nguyễn Văn Trỗi kéo dài trong 2 năm 1965 - 1966, có trên 28.000 cán bộ, đoàn viên, thanh niên nhập ngũ, góp phần lập nên hai sư đoàn chủ lực, sư đoàn 3 (thành lập tháng 9/1965) và sư đoàn 2 (thành lập tháng 11/1965). Chuẩn bị cho cuộc tấn công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968, tổ chức Đoàn, Hội các tỉnh Liên khu 5 phát động cao trào tòng quân "xông lên giành chính quyền, thanh niên quyết thắng", với 25.000 đoàn viên, thanh niên nhập ngũ. Nhiều gia đình vợ mới cưới tiễn đưa chồng đi làm nhiệm vụ, cha dẫn con ra mặt trận...; nhiều gia đình lần lượt 5-7 anh chị em hy sinh, còn lại người con út chưa đủ tuổi, vẫn thiết tha được lên đường cầm súng. Ở Lộc Ninh, bà mẹ Lê có 2 người con trai đến tuổi quân dịch, bà đã tìm cách che giấu cho con suốt 4 năm trời, đến ngày quê hương được giải phóng, bà đã vui vẻ dẫn cả 2 con đến giao cho cách mạng, còn lại một mình ở nhà sản xuất...

Trước yêu cầu bức thiết phải huy động sức người, sức của ngày càng cao, khi tình hình cách mạng chuyển sang giai đoạn mới, Trung ương Đoàn chủ trương tổ chức ra Đội Thanh niên xung phong công tác phục vụ chiến trường. Ngày 20/4/1965, Đội thanh niên xung phong mang ký hiệu C100 có 108 đội viên ra đời. Tháng 8/1965, đáp ứng yêu cầu của chiến trường trọng điểm miền Đông, Trung ương Đoàn quyết định thành lập Tổng đội thanh niên xung phong giải phóng miền Nam vừa làm nhiệm vụ chỉ đạo theo hệ thống ở các tỉnh Nam Bộ (cũ) vừa chỉ huy các liên đội của Miền.

Căn cứ chủ trương của Đoàn Thanh niên nhân dân cách mạng và Hội LHTN giải phóng miền Nam, lực lượng TNXP giải phóng miền Nam được thành lập theo 3 hình thức: TNXP tập trung dài hạn, làm nhiệm vụ phục vụ chiến trường; TNXP tập trung có thời hạn, do các tỉnh hoặc các khu Đoàn tổ chức và chỉ đạo; TNXP ở cơ sở (xã, ấp) được tổ chức rộng rãi ở hầu khắp các tỉnh, với hàng chục ngàn đoàn viên, thanh niên tham gia, là nguồn bổ sung dồi dào cho bộ đội và TNXP tập trung dài hạn.

Đồng thời với phát triển đấu tranh trong các đô thị, trên toàn chiến trường miền Nam, công tác phục vụ chiến đấu do các thanh niên xung phong đảm nhiệm ngày càng có những đóng góp đáng kể. Trên tuyến đường 1C dài hàng trăm km, không dân cư, toàn đồng hoang rừng vắng, bị chia cắt thành nhiều tuyến do đồn bốt địch, chúng lập cả một khu chiến thuật riêng chuyên đánh phá hành lang vận chuyển trên tuyến đường 1C. Có tháng chúng đổ quân đánh phá suốt cả 30 ngày không nghỉ. Có ngày, máy bay địch bắn phá tới 15-17 lần..., nhưng các đội TNXP của 6 tỉnh miền Tây Nam Bộ đã bền bỉ, dũng cảm và mưu trí vừa đánh địch để bảo toàn lực lượng, bảo toàn tuyến chuyển tải, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, không chỉ đảm bảo vận chuyển hàng chiến lược, còn phải chiến đấu để tự bảo vệ và bảo vệ hàng, diệt hàng ngàn tên địch, bắn rơi hàng chục máy bay...

Có thể khẳng định rằng, trong công cuộc giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc 1954 - 1975, với ý chí "không có gì quý hơn độc lập tự do", với tinh thần "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước", dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với phong trào "Ba sẵn sàng" của thanh niên miền Bắc, phong trào "5 xung phong" của thanh niên miền Nam đã đáp ứng được nhiệt huyết của thanh niên, thể hiện quyết tâm thực hiện mục tiêu đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào, giải phóng hoàn toàn miền Nam, đem lại độc lập, tự do thống nhất cho Tổ quốc, động viên thanh niên góp phần đánh bại "chiến tranh đặc biệt", "chiến tranh cục bộ", "Việt Nam hóa chiến tranh", cùng toàn dân tộc làm nên đại thắng mùa xuân 1975, thu non sông về một mối và vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng, đội tiên phong chiến đấu và chiến thắng, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

3. Kế thừa và tiếp nối truyền thống "Năm xung phong"

Sau năm 1975, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên", các thế hệ thanh niên Việt Nam đã không ngừng nỗ lực rèn luyện, học tập và phấn đấu, phát huy truyền thống vẻ vang của các thế hệ thanh niên "Năm xung phong", thi đua thực hiện phong trào "Ba xung kích làm chủ tập thể", xung kích trên những tuyến đầu gian khó nhất, khắc phục hậu quả và hàn gắn vết thương chiến tranh, lập những khu kinh tế mới trù phú, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bước vào thời kỳ đổi mới, truyền thống "Năm xung phong" lại được phát huy cao độ, hiệu triệu và cổ vũ, động viên to lớn đối với các thế hệ thanh niên Việt Nam trong các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ "Thi đua, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc", "Năm xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc", "Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp", đặc biệt là phong trào "Thanh niên tình nguyện" đã thể hiện rõ nét vai trò xung kích, sáng tạo và sức trẻ của thanh niên, sẵn sàng dấn thân đến những nơi gian khó, cống hiến tuổi xuân cho đất nước, để lại ấn tượng và tình cảm tốt đẹp trong cộng đồng, rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành trong các lĩnh vực, địa bàn, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, biên giới, các xã đặc biệt khó khăn của đất nước.

Lực lượng thanh niên xung phong đã viết tiếp truyền thống hào hùng của phong trào "Năm xung phong", xung kích thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giải quyết việc làm, giáo dục thanh niên, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng các Đảo Thanh niên, Làng Thanh niên lập nghiệp, Khu kinh tế thanh niên, Cung đường thanh niên xung phong, xoá "cầu khỉ", xây dựng cầu nông thôn mới ở Đồng bằng sông Cửu Long, xây cầu nông thôn ở miền núi phía Bắc, miền Trung và Tây Nguyên, tham gia trồng mới 5 triệu ha rừng, nuôi trồng thuỷ sản, xây dựng các Trung tâm cai nghiện ma tuý và giải quyết việc làm cho thanh niên... là những mẫu hình hoạt động tiêu biểu của tuổi trẻ Việt Nam nói chung và của Lực lượng thanh niên xung phong nói riêng trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Các thế hệ thanh niên xung phong Việt Nam đã được Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần tuyên dương khen ngợi, được tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh; hàng ngàn tập thể và cá nhân thanh niên xung phong được tặng thưởng nhiều huân, huy chương cao quý của Đảng và Nhà nước

Tự hào về truyền thống của phong trào "Năm xung phong", khắc ghi những công lao, cống hiến của các thế hệ thanh niên đi trước đã hy sinh xương máu vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay nguyện chung sức, chung lòng học tập và làm theo lời Bác dạy, khao khát được cống hiến sức trẻ và trí tuệ cho đất nước, xung kích, tình nguyện trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, viết tiếp những trang sử vẻ vang của phong trào "Năm xung phong" trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, quyết tâm lập nên những chiến công mới trong rèn luyện, học tập và lao động, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ,công bằng, văn minh.

ĐỀ CƯƠNG TUYÊN TRUYỀN Kỷ niệm 50 năm phong trào "Năm xung phong" (1965 - 2015)

 Hoà nhịp với phong trào "Ba sẵn sàng" của thanh niên miền Bắc, từ 17 đến 26/3/1965, Đại hội Đoàn Thanh niên Nhân dân Cách mạng Việt Nam lần thứ I đã họp tại căn cứ kháng chiến Tây Ninh đã kiểm điểm công tác xây dựng Đoàn và phong trào thanh niên sau ngày ký kết Hiệp định Giơnevơ (1954) và đề ra phương hướng công tác Đoàn và phong trào thanh niên miền Nam trong giai đoạn tới. Đại hội khẳng định: "Nhiệm vụ trọng tâm của Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng Việt Nam trong giai đoạn trước mắt là đánh giặc, sản xuất, xây dựng đời sống mới ở vùng giải phóng, đoàn kết và tổ chức, tập hợp lực lượng thanh niên học tập, rèn luyện phấn đấu trở thành lực lượng hậu bị của Đảng".

Tại Đại hội, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã thay mặt Đảng trao nhiệm vụ cho Đại hội phát động phong trào "Năm xung phong" và phát triển tổ chức Đoàn vững mạnh về chất lượng và số lượng. Nội dung "Năm xung phong" là:

 1. Xung phong tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch.

 2. Xung phong tòng quân và tham gia du kích chiến tranh.

 3. Xung phong đi dân công và thanh niên xung phong phục vụ tiền tuyến.

 4. Xung phong đấu tranh chính trị và chống bắt lính.

 5. Xung phong sản xuất nông nghiệp trong nông hội.

2. Phất cao ngọn cờ "Năm xung phong"

Phong trào "Năm xung phong" của thanh niên miền Nam đã tạo nên một sức mạnh vĩ đại, động viên và hiệu triệu thanh niên miền Nam chiến thắng mọi khó khăn gian khổ, đánh bại mọi âm mưu xâm lược của Mỹ và tay sai, quyết tâm thực hiện giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Từ trận Vạn Tường mở đầu, tuổi trẻ đã cùng đồng bào và chiến sĩ miền Nam khẳng định là có thể đánh và nhất định đánh thắng Mỹ. Vừa chiến đấu, vừa tìm hiểu những chỗ yếu của quân đội Mỹ, thanh niên miền Nam đã cùng quân và dân khắp các địa phương sáng tạo nhiều cách đánh phong phú, táo bạo. Quân Mỹ đi đến đâu, gieo tai hoạ ở chỗ nào là ở đó chúng phải trả nợ máu. Chúng bị vây, bị chặn đánh ở mọi nơi, mọi lúc. Những mũi chông sắc nhọn, những phát súng bắn tỉa bất thần của các chiến sĩ trẻ đã diệt hàng ngàn tên xâm lược. Củ Chi trở thành đất thép với những địa đạo ngang dọc, vây hãm quân thù vào trong trận đồ bát quái, chúng đã vào là khó có đường ra. Những bài học sinh động của Củ Chi mở ra hướng đi có hiệu quả trong chiến đấu.

Tại chiến khu Đ, lần đầu tiên Mỹ đưa lực lượng lớn, kể cả bọn chư hầu đến càn quét đã bị du kích, phần lớn là đoàn viên, thanh niên đánh tiêu diệt. Du kích Thái Hoà (Phước Thành) chỉ một tiểu đội đã đương đầu với cả hai tiểu đoàn Mỹ có máy bay, pháo binh và cơ giới yểm trợ, suốt một ngày trời, vừa sửa công sự vừa đánh địch, buộc chúng phải rút lui. Vành đai Rạch Kiến (Long An) vừa kết hợp đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị, chỉ trong 6 tháng đã diệt hơn 200 tên Mỹ.

Ở Mỹ Tho, ngay từ ngày đầu Mỹ tiến hành xây dựng căn cứ Đồng Tâm làm bàn đạp khống chế cả vùng đồng bằng sông Cửu Long rộng lớn, tuổi trẻ đã cùng quân và dân hình thành thế bao vây tiến công địch bằng "2 chân và 3 mũi giáp công". Cả những thanh niên tuổi mới lớn cũng tham gia đánh Mỹ bằng nhiều cách có hiệu quả. Hồ Văn Nhánh, 16 tuổi, nhà ở gần căn cứ Đồng Tâm, hàng ngày đi chăn trâu, Nhánh chú ý quan sát và phát hiện trên hàng rào địch gài nhiều mìn và lựu đạn, nảy ra ý định gỡ về cho du kích, nhưng không biết làm cách nào để gỡ, phải đào nguyên cả bệ đất đựng vào mo cau mang về; được hướng dẫn, Nhánh đã tự gỡ và hướng dẫn các bạn cùng gỡ được hàng ngàn quả mìn và lựu đạn, phục vụ du kích và bộ đội đánh diệt trên 300 tên Mỹ và nhiều tên Ngụy. Lần cuối cùng không may, mìn nổ, Nhánh và một bạn đã hi sinh, Hồ Văn Nhánh được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang giải phóng.

Phong trào thi đua giành danh hiệu "Dũng sĩ diệt Mỹ", "Dũng sĩ quyết thắng", "Dũng sĩ diệt xe cơ giới, hạ máy bay" đã thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên ở các địa bàn tham gia thực hiện lời dạy của Bác Hồ: "31 triệu đồng bào là 31 triệu dũng sĩ". Phan Hành Sơn, 21 tuổi đời diệt một số địch gấp 21 lần số tuổi của mình. Hồ Văn Mên, 13 tuổi đã mưu trí đánh địch giữa thị xã, diệt một lúc 59 tên, phần lớn là sĩ quan. Nguyễn Văn Lên, chiến sĩ đặc công quận Tân Uyên, 2 ngày liền chống chọi với một trung đoàn địch, diệt cả trăm tên Mỹ. Bùi Văn Hoà, chiến sĩ đánh hậu cứ ngoan cường đã dẫn đồng đội vượt mọi lưới bố phòng như mạng nhện của địch tấn công vào kho Long Bình lần thứ 4, phá huỷ 889 ngàn đạn pháo, 23 xe cơ giới, 3 máy đèn, diệt 107 tên Mỹ, làm bị thương 243 tên khác.

Đáng chú ý là sự ra đời những tập thể thanh niên chiến đấu: "Đội thanh niên quyết tử", "Đội thanh niên quyết thắng", "Đội thanh niên khởi nghĩa"… Thanh niên vùng ven thành phố Đà Nẵng mở đầu sáng kiến này. Lúc đầu là một nhóm thanh niên, có một số em thiếu nhi phối hợp, dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng, đã tổ chức đánh thử để rút kinh nghiệm. Ngày 10/3/1965, khi đợt đầu tiên của quân viễn chinh Mỹ đổ vào Đà Nẵng, một tên Mỹ đã ngã gục trước mũi súng bắn tỉa của "Đội thanh niên quyết tử" do Tỉnh Đoàn Quảng Đà (ngày nay là thành phố Đà Nẵng) tổ chức. Sau đó, khu Đoàn liên khu V quyết định phát triển các đội "Thanh niên quyết tử" ở tất cả 9 tỉnh từ vùng núi Tây Nguyên đến các thành phố Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang. Đội "Thanh niên quyết tử" mang tên anh hùng Võ Như Hưng do Huyện Đoàn Điện Bàn tổ chức, nhanh chóng nổi lên với nhiều cách đánh mưu trí, táo bạo, với lực lượng ban đầu là 31 tay súng; trong một trận đánh không cân sức, đội đã chiến đấu kiên cường, đánh lui một lực lượng liên hợp gồm 3 tiểu đoàn quân Mỹ và Ngụy, diệt 125 tên, bắn cháy 5 xe tăng và xe bọc thép, rồi thừa thắng, truy kích địch vào tận thị xã Vĩnh Diện, đánh địch liên tiếp trong nhiều ngày. Đội "Thiếu niên quyết tử Nguyễn Văn Trỗi" ở Điện Hoà chỉ có 6 em cũng đã lập công xuất sắc trong 3 tháng diệt 135 tên Mỹ và thu được 15 súng. Tại Sài Gòn và các thành phố, thị xã khác đã xuất hiện những "đội quân ngầm" hoạt động táo bạo, diệt hàng trăm tên giặc xâm lược, trong đó có nhiều tên giặc lái nhà nghề và nhiều sĩ quan cao cấp Mỹ.

Tổ chức Đoàn, Hội ở nhiều nơi còn góp phần tổ chức những đơn vị chiến đấu gồm toàn nữ thanh niên, 6 nữ thanh niên du kích ở Quế Sơn (Quảng Nam) 7 ngày đêm liền chống trả một trung đoàn địch đến càn quét, diệt 59 tên Mỹ - Ngụy, hạ một máy bay; chị em vừa cầm súng chiến đấu quyết liệt, khi lực lượng địch mạnh, tràn được vào trong thôn xóm, chị em lại giấu súng, trở thành những cô gái dịu dàng trò chuyện thuyết phục từng tên địch, địch rút ra ngoài chị em lại cầm súng, đón đánh đợt tấn công tiếp của chúng. Trong nhiều huyện của miền Tây và Đông Nam Bộ còn xuất hiện những đơn vị nữ pháo binh chiến đấu ngoan cường. Các đội nữ pháo binh ở Rạch Giá, Long An, nhất là đội nữ pháo binh quận Lái Thiêu (Thủ Dầu Một) chỉ sau 10 ngày huấn luyện đã sử dụng thành thạo các trang bị kỹ thuật, tiêu diệt 37 tên địch, trong đó có một đại uý Ngụy.

Trong gian khổ ác liệt, phong trào "Xung phong tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch" của thanh niên trên chiến trường miền Nam ngày càng phát triển, nảy nở nhiều tấm gương tiêu biểu. Dương Văn Tân, kiện tướng diệt Mỹ trẻ tuổi của Tây Ninh, cùng tổ chiến đấu của mình trong 16 ngày đêm đánh tan xác và đánh hỏng 16 xe tăng, xe bọc thép, diệt 87 tên Mỹ. Từ Văn Phước, 26 tuổi, Dũng sĩ diệt Mỹ Thủ Dầu Một, trong 13 tháng chiến đấu ở vùng sát địch quận Lái Thiêu diệt 71 tên Mỹ, 17 lính Nam Triều Tiên, 45 lính Ngụy…

Qua hiệp đầu đánh bại cuộc phản công mùa khô lần thứ nhất của địch (1965 - 1966), riêng Quảng Trị, Thừa Thiên đã xuất hiện 2.700 dũng sĩ, trong đó có gần 500 dũng sĩ diệt Mỹ. Cũng thời gian ấy, ở miền Trung - Trung Bộ có 405 dũng sĩ diệt Mỹ, 107 đơn vị anh dũng diệt Mỹ. Những lá cờ đầu diệt Mỹ như "Củ Chi đất thép thành đồng", "Quảng Nam trung dũng kiên cường đi đầu diệt Mỹ", "Long An toàn dân đánh giặc"… có sức cổ vũ tuổi trẻ trên các chiến trường vươn lên lập công với những tên tuổi như Đoàn Văn Luyện, Ngô Bê, Nguyễn Văn Hoà, Trần Thị Tâm… Là những thanh niên kiên cường như Võ Thị Thắng, không may bị sa vào tay giặc vẫn một lòng tin tưởng ở tương lai của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và trước bản án 20 năm khổ sai của kẻ thù chị vẫn nở nụ cười chiến thắng! Là Kpă Klơng "Tuổi nhỏ chí lớn", 13 tuổi đã tham gia du kích, làm trinh sát cho bộ đội huyện Chưpông, có biệt tài bắn xuyên táo, luôn chọn điểm cao thích hợp, bình tĩnh chờ địch đến gần, mới nổ súng, có lần bắn 3 viên đạn diệt 5 tên địch, lần đi trinh sát ở Plêime anh đã bám lợi thế bắn 2 viên đạn diệt 4 tên biệt kích... nhiều năm được bầu là chiến sĩ thi đua của huyện, của tỉnh; ngày 17/9/1967, anh được tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang với sáu chữ vàng "Tuổi thiếu niên, chí anh hùng".

Tháng 6/1966, Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Thanh niên Nhân dân cách mạng và Trung ương Hội LHTN giải phóng chủ trương đẩy mạnh phong trào "Năm xung phong" lên một bước mới với khí thế "Phất cao cờ Năm xung phong, thanh niên thành đồng thừa thắng xông lên đánh bại hoàn toàn Mỹ - Ngụy". Kế hoạch "tìm diệt" và "bình định" của Mỹ - Ngụy mùa khô 1966 - 1967 thực sự đã bị bẻ gãy trước sức mạnh kiên cường của quân và dân ta, trong đó tuổi trẻ đã đóng góp công sức đáng kể, cùng các lực lượng vũ trang miền Nam loại khỏi vòng chiến đấu 151.000 tên địch (có 68.200 tên Mỹ, 5.540 tên chư hầu); tiêu diệt 22 tiểu đoàn bộ binh (có 9 tiểu đoàn Mỹ và 1 tiểu đoàn lính Nam Triều Tiên); 4 tiểu đoàn pháo Mỹ; 12 tiểu đoàn cơ giới (có 10 tiểu đoàn Mỹ); 187 đại đội (có 59 đại đội lính Mỹ và 7 đại đội lính Nam Triều Tiên); phá huỷ 1627 xe tăng, xe thiết giáp, 2107 ô tô, 308 khẩu pháo, bắn rơi và phá huỷ 1213 máy bay, bắn chìm bắn cháy 42 tàu, xuồng.

Phối hợp với phong trào "Xung phong tiêu diệt nhiều sinh lực địch", mũi đấu tranh chính trị cũng được đẩy mạnh. Sau thất bại của Mỹ trong mùa khô 1965 - 1966, lợi dụng mâu thuẫn trong nội bộ ngụy quân, ngụy quyền, nhân dân, học sinh, sinh viên Huế đã xuống đường chống chính sách lệ thuộc Mỹ của Thiệu - Kỳ. Sinh viên, học sinh đã chiếm Đài phát thanh Huế (23/3/1966), hàng ngày phát đi khắp thế giới tin tức đấu tranh bằng 3 thứ tiếng Việt, Anh, Pháp. Cuộc đấu tranh thu hút cả lực lượng địch cùng tham gia, 1600 cảnh sát Ngụy tham dự mít tinh đã tuyên bố đứng vào hàng ngũ cách mạng. Ở Đà Nẵng, hàng vạn nhân dân, hội viên, thanh niên lao động và học sinh, sinh viên đã xuống đường hô vang khẩu hiệu chống độc tài, đòi Thiệu - Kỳ từ chức, đòi Mỹ không được can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam, đòi chúng cút về nước. Ngụy quyền ở thành phố tê liệt, quần chúng đứng lên tự quản, làm chủ Đài phát thanh Đà Nẵng, thành lập tổ học sinh cảm tử, biệt động và đội công nhân vũ trang trấn áp bọn ác ôn phản cách mạng.

Phong trào "Năm xung phong" đi vào cuộc sống, chiến đấu của tuổi trẻ miền Nam bằng nhiều hình thức phong phú, linh hoạt, được nhiều cơ sở Đoàn kiên trì thực hiện, tổ chức cho thanh niên xung phong chống bắt lính, tuyên truyền cách mạng cho nhân dân, xung phong tham gia cung ứng cho chiến trường, tham gia lực lượng du kích, diệt ác, phá kìm. Có những nơi cuộc đấu tranh giữa ta và địch diễn ra quyết liệt, phong trào tòng quân và tham gia du kích của thanh niên càng phát triển. Có những xã ở Kiến Phong, tỉnh Long An trong khi địch đang tiến hành bình định, lấn chiếm, dồn bắt thanh niên đi lính, vẫn có hàng trăm thanh niên đi tòng quân và tham gia du kích. Hai tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng trong điều kiện địch đánh phá ác liệt vẫn thường xuyên cấp đủ tân binh bổ sung theo yêu cầu phát triển lực lượng địa phương và cung cấp nhiều tân binh cho lực lượng chủ lực toàn miền. Hai tỉnh Bến Tre và Mỹ Tho hàng tháng có từ 100 - 200 thanh niên tòng quân, góp phần xây dựng những đơn vị chủ lực lớn của quân đội cách mạng, đáp ứng đòi hỏi của chiến trường. Riêng Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang) trong hai năm 1967 - 1968 đã có 13.800 đoàn viên, thanh niên lên đường nhập ngũ, lên đường đi chiến đấu.

Từ năm 1965 đến 1968, tuổi trẻ Liên khu 5 đã có 2 khoá tòng quân tập trung, khoá Nguyễn Văn Trỗi kéo dài trong 2 năm 1965 - 1966, có trên 28.000 cán bộ, đoàn viên, thanh niên nhập ngũ, góp phần lập nên hai sư đoàn chủ lực, sư đoàn 3 (thành lập tháng 9/1965) và sư đoàn 2 (thành lập tháng 11/1965). Chuẩn bị cho cuộc tấn công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968, tổ chức Đoàn, Hội các tỉnh Liên khu 5 phát động cao trào tòng quân "xông lên giành chính quyền, thanh niên quyết thắng", với 25.000 đoàn viên, thanh niên nhập ngũ. Nhiều gia đình vợ mới cưới tiễn đưa chồng đi làm nhiệm vụ, cha dẫn con ra mặt trận...; nhiều gia đình lần lượt 5-7 anh chị em hy sinh, còn lại người con út chưa đủ tuổi, vẫn thiết tha được lên đường cầm súng. Ở Lộc Ninh, bà mẹ Lê có 2 người con trai đến tuổi quân dịch, bà đã tìm cách che giấu cho con suốt 4 năm trời, đến ngày quê hương được giải phóng, bà đã vui vẻ dẫn cả 2 con đến giao cho cách mạng, còn lại một mình ở nhà sản xuất...

Trước yêu cầu bức thiết phải huy động sức người, sức của ngày càng cao, khi tình hình cách mạng chuyển sang giai đoạn mới, Trung ương Đoàn chủ trương tổ chức ra Đội Thanh niên xung phong công tác phục vụ chiến trường. Ngày 20/4/1965, Đội thanh niên xung phong mang ký hiệu C100 có 108 đội viên ra đời. Tháng 8/1965, đáp ứng yêu cầu của chiến trường trọng điểm miền Đông, Trung ương Đoàn quyết định thành lập Tổng đội thanh niên xung phong giải phóng miền Nam vừa làm nhiệm vụ chỉ đạo theo hệ thống ở các tỉnh Nam Bộ (cũ) vừa chỉ huy các liên đội của Miền.

Căn cứ chủ trương của Đoàn Thanh niên nhân dân cách mạng và Hội LHTN giải phóng miền Nam, lực lượng TNXP giải phóng miền Nam được thành lập theo 3 hình thức: TNXP tập trung dài hạn, làm nhiệm vụ phục vụ chiến trường; TNXP tập trung có thời hạn, do các tỉnh hoặc các khu Đoàn tổ chức và chỉ đạo; TNXP ở cơ sở (xã, ấp) được tổ chức rộng rãi ở hầu khắp các tỉnh, với hàng chục ngàn đoàn viên, thanh niên tham gia, là nguồn bổ sung dồi dào cho bộ đội và TNXP tập trung dài hạn.

Đồng thời với phát triển đấu tranh trong các đô thị, trên toàn chiến trường miền Nam, công tác phục vụ chiến đấu do các thanh niên xung phong đảm nhiệm ngày càng có những đóng góp đáng kể. Trên tuyến đường 1C dài hàng trăm km, không dân cư, toàn đồng hoang rừng vắng, bị chia cắt thành nhiều tuyến do đồn bốt địch, chúng lập cả một khu chiến thuật riêng chuyên đánh phá hành lang vận chuyển trên tuyến đường 1C. Có tháng chúng đổ quân đánh phá suốt cả 30 ngày không nghỉ. Có ngày, máy bay địch bắn phá tới 15-17 lần..., nhưng các đội TNXP của 6 tỉnh miền Tây Nam Bộ đã bền bỉ, dũng cảm và mưu trí vừa đánh địch để bảo toàn lực lượng, bảo toàn tuyến chuyển tải, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, không chỉ đảm bảo vận chuyển hàng chiến lược, còn phải chiến đấu để tự bảo vệ và bảo vệ hàng, diệt hàng ngàn tên địch, bắn rơi hàng chục máy bay...

Có thể khẳng định rằng, trong công cuộc giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc 1954 - 1975, với ý chí "không có gì quý hơn độc lập tự do", với tinh thần "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước", dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với phong trào "Ba sẵn sàng" của thanh niên miền Bắc, phong trào "5 xung phong" của thanh niên miền Nam đã đáp ứng được nhiệt huyết của thanh niên, thể hiện quyết tâm thực hiện mục tiêu đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào, giải phóng hoàn toàn miền Nam, đem lại độc lập, tự do thống nhất cho Tổ quốc, động viên thanh niên góp phần đánh bại "chiến tranh đặc biệt", "chiến tranh cục bộ", "Việt Nam hóa chiến tranh", cùng toàn dân tộc làm nên đại thắng mùa xuân 1975, thu non sông về một mối và vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng, đội tiên phong chiến đấu và chiến thắng, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

3. Kế thừa và tiếp nối truyền thống "Năm xung phong"

Sau năm 1975, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên", các thế hệ thanh niên Việt Nam đã không ngừng nỗ lực rèn luyện, học tập và phấn đấu, phát huy truyền thống vẻ vang của các thế hệ thanh niên "Năm xung phong", thi đua thực hiện phong trào "Ba xung kích làm chủ tập thể", xung kích trên những tuyến đầu gian khó nhất, khắc phục hậu quả và hàn gắn vết thương chiến tranh, lập những khu kinh tế mới trù phú, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bước vào thời kỳ đổi mới, truyền thống "Năm xung phong" lại được phát huy cao độ, hiệu triệu và cổ vũ, động viên to lớn đối với các thế hệ thanh niên Việt Nam trong các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ "Thi đua, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc", "Năm xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc", "Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp", đặc biệt là phong trào "Thanh niên tình nguyện" đã thể hiện rõ nét vai trò xung kích, sáng tạo và sức trẻ của thanh niên, sẵn sàng dấn thân đến những nơi gian khó, cống hiến tuổi xuân cho đất nước, để lại ấn tượng và tình cảm tốt đẹp trong cộng đồng, rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành trong các lĩnh vực, địa bàn, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, biên giới, các xã đặc biệt khó khăn của đất nước.

Lực lượng thanh niên xung phong đã viết tiếp truyền thống hào hùng của phong trào "Năm xung phong", xung kích thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giải quyết việc làm, giáo dục thanh niên, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng các Đảo Thanh niên, Làng Thanh niên lập nghiệp, Khu kinh tế thanh niên, Cung đường thanh niên xung phong, xoá "cầu khỉ", xây dựng cầu nông thôn mới ở Đồng bằng sông Cửu Long, xây cầu nông thôn ở miền núi phía Bắc, miền Trung và Tây Nguyên, tham gia trồng mới 5 triệu ha rừng, nuôi trồng thuỷ sản, xây dựng các Trung tâm cai nghiện ma tuý và giải quyết việc làm cho thanh niên... là những mẫu hình hoạt động tiêu biểu của tuổi trẻ Việt Nam nói chung và của Lực lượng thanh niên xung phong nói riêng trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Các thế hệ thanh niên xung phong Việt Nam đã được Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần tuyên dương khen ngợi, được tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh; hàng ngàn tập thể và cá nhân thanh niên xung phong được tặng thưởng nhiều huân, huy chương cao quý của Đảng và Nhà nước

Tự hào về truyền thống của phong trào "Năm xung phong", khắc ghi những công lao, cống hiến của các thế hệ thanh niên đi trước đã hy sinh xương máu vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay nguyện chung sức, chung lòng học tập và làm theo lời Bác dạy, khao khát được cống hiến sức trẻ và trí tuệ cho đất nước, xung kích, tình nguyện trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, viết tiếp những trang sử vẻ vang của phong trào "Năm xung phong" trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, quyết tâm lập nên những chiến công mới trong rèn luyện, học tập và lao động, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ,công bằng, văn minh.