Đề cương tuyên truyền: Kỷ niệm 65 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2013)

I- Hoàn cảnh ra đời, ý nghĩa của Lời kêu gọi thi đua ái quốc và Ngày Tuyên thống thi đua yêu nước

1- Hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa của Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ngày 19/12/1946 toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Đứng trước hoàn cảnh vô cùng khó khăn của đất nước, chống thù trong, giặc ngoài, giặc đói, giặc dốt, theo sáng kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 27/3/1948, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ thị Phát động phong trào thi đua ái quốc để động viên mọi lực lượng cho kháng chiến và kiến quốc. Chỉ thị nêu rõ: “Nước nhà đang kháng chiến và kiến quốc, mục đích thi đua ái quốc là làm sao cho kháng chiến mau thắng lợi, kiến thiết chóng thành công”. Để triển khai Chỉ thị này, nhân dịp toàn quốc kỷ niệm 1.000 ngày kháng chiến (Ngày Nam bộ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược 23/9/1945), ngày 11/6/1948 Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc.

Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc: Động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết một lòng, phát huy truyền thống anh hùng, tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi hi sinh, gian khổ diệt giặc ngoại xâm, giặc đói, giặc dốt. Hưởng ứng lời kêu gọi của Người, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã đem hết sức mình, tham gia kháng chiến, kiến quốc, đưa đất nước vượt qua thời điểm đầy gian nguy, bảo vệ được chính quyền cách mạng non trẻ, xóa được nạn đói, nạn dốt. Từ những kết quả bước đầu đó, phong trào thi đua ái quốc được tiếp thêm sức mạnh, ngày càng phát triển, góp phần làm nên những thắng lợi vĩ đại trong công cuộc giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

2- Mục đích, ý nghĩa của Ngày Truyền thống thi đua yêu nước (11/6/1948)

Nhằm tiếp tục phát huy sức mạnh của các phong trào thi đua yêu nước, tạo khí thế thi đua thường xuyên, sôi nổi, rộng khắp trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, ngày 4/3/2008 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 258/QĐ-TTg về việc lấy ngày 11 tháng 6 hàng năm là Ngày truyền thống thi đua yêu nước.

- Đây là dịp để đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước, gắn với việc triển khai sâu rộng và có hiệu quả việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với công tác tổ chức, vận động và hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế.

- Làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân thấy rõ vai trò, tác dụng to lớn của thi đua yêu nước đối với những thắng lợi của cách mạng Việt Nam; nhận thức sâu sắc vai trò của thi đua yêu nước là động lực to lớn thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; động viên các tầng lớp nhân dân phát huy tinh thần yêu nước, vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cách mạng.

- Khơi dậy truyền thống yêu nước, truyền thống anh hùng, lòng tự hào dân tộc, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân giữ gìn và phát huy truyền thống quý báo đó của dân tộc; củng cố và phát triển phong trào thi đua yêu nước ngày càng sâu, rộng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

- Góp phần giáo dục thế hệ trẻ lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội; nâng cao ý thức trách nhiệm với gia đình, cộng đồng, dân tộc, đất nước.

- Phát huy, bồi dưỡng, nhân rộng và biểu dương các điển hình tiên tiến, nhân tố mới, đẩy lùi tiêu cực.

II- Tư tưởng của Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về thi đua yêu nước và công tác khen thưởng trong thời kỳ đổi mới đất nước

1- Tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước

Vận dụng sáng tạo, những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin về thi đua, thi đua xã hội chủ nghĩa vào hoàn cảnh nước ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nâng thi đua lên tầm tư tưởng, đường lối chính trị và phương pháp cách mạng. Coi tổ chức thi đua là cách tốt nhất để khơi dậy lòng yêu nước trong mỗi người dân Việt Nam, biến thành sức mạnh, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cũng như trong bảo vệ Tổ quốc.

Theo tư tưởng Hồ Chí Minh “Thi đua yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”, “công việc hàng ngày chính là nền tảng thi đua”. Thi đua phải được tổ chức trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội và phải thực hiện thường xuyên, lâu dài, rộng khắp. Đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp phải tuyên truyền, giải thích, động viên cho mọi người tự nguyện, tự giác tham gia phong trào thi đua với kế hoạch, mục tiêu cụ thể, rõ ràng; đồng thời, phải có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, tổng kết phong trào thi đua. Khéo léo đề ra được tên phong trào với những khẩu hiệu hành động, tuyên truyền sắc bén, sát đúng với tình hình, nguyện vọng, lợi ích của quần chúng nhân dân, phù hợp với yêu cầu thúc đẩy việc thực hiện các nhiệm vụ cách mạng. Cán bộ, đảng viên phải tích cực vận động quần chúng, đi đầu làm gương cho mọi người. Tích cực phát hiện điển hình, phổ biến những kinh nghiệm, nêu gương khen thưởng cá nhân, tập thể có thành tích trong phong trào thi đua.

Phải kết hợp chặt chẽ thi đua với khen thưởng “ Thi đua là gieo trồng, khen thưởng là thu hoạch”. Khen thưởng đúng người, đúng việc, kịp thời sẽ động viên, giáo dục và thúc đẩy phong trào thi đua phát triển liên tục. Cần nhanh chóng biểu dương những tấm gương “người tốt việc tốt”. Đảng lãnh đạo phong trào thi đua yêu nước: “Lãnh đạo phải cụ thể, kịp thời, thiết thực, có trọng điểm và nắm điển hình”.

2- Quan điểm của Đảng ta về thi đua yêu nước và công tác khen thưởng trong thời kỳ đổi mới đất nước

Từ nền kinh tế tập trung bao cấp chuyển sang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, công tác thi đua, khen thưởng đứng trước những yêu cầu và nhiệm vụ mới. Từ thực tế đó, ngày 03/6/1998, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW “về đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn mới” khẳng định: “Chặng đường hơn nửa thế kỷ qua, những thành quả to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của cách mạng Việt Nam trong mấy chục năm qua gắn liền với việc tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua ái quốc trên phạm vi cả nước”; Chỉ thị yêu cầu tiếp tục thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua ái quốc, coi “Thi đua khen thưởng là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng để xây dựng con người mới, thi đua yêu nước phải được tiến hành thường xuyên, liên tục hàng ngày”.

Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, ngày 21/5/2004 Bộ Chính trị (khóa IX) ban hành Chỉ thị số 39-CT/TW “về việc tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến”. Chỉ thị yêu cầu “các cấp ủy đảng, tổ chức Đảng, thủ trưởng cơ quan, đơn vị phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác thi đua”. Các phong trào thi đua phải gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của các đơn vị, địa phương; có mục tiêu, nội dung thi đua cụ thể, thiết thực. Đổi mới nội dung và hình thức thi đua khen thưởng, kết hợp chặt chẽ giữa thi đua với khen thưởng. Khen thưởng phải đảm bảo chính xác, công khai, công bằng, kịp thời. Mỗi chi bộ, đảng viên cần phát huy tốt vai trò tiên phong gương mẫu và là hạt nhân trong các phong trào thi đua ở cơ sở. Tiếp đó, Chỉ thị 06-CT/TW ngày 7/11/2006 của Bộ Chính trị yêu cầu: gắn việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với các phong trào thi đua yêu nước.

III- Phong trào thi đua yêu nước qua các giai đoạn cách mạng

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Ngoài chiến trường, các chiến sĩ thi đua giết giặc lập công; ở hậu phương, nhân dân thi đua tăng gia sản xuất giỏi, diệt giặt đói, diệt giặt dốt… Khẩu hiệu “Ruộng rẫy là chiến trường, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sỹ, hậu phương thi đua với tiền phương” và “Người người thi đua, ngành ngành thi đua, ta nhất định thắng, địch nhất định thua”…

Trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam (1954 – 1975), sau khi Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Nghị quyết về “Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước” (26/01/1961), hàng loạt cuộc phát động hưởng ứng thi đua của các ngành, các giới đã được tổ chức, điển hình là các phong trào: Thi đua trong nông nghiệp với lá cờ đầu là Hợp tác xã Đại Phong (xã Phong Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình), phong trào thi đua của Nhà máy cơ khí Duyên Hải, Hải Phòng, phong trào thi đua “Hai tốt” (Dạy tốt, học tốt) theo tấm gương điển hình của Trường Phổ thông Cấp II Bắc Lý (Lý Nhân, Hà Nam)…

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi quân và dân miền Bắc: đẩy mạnh phong trào thi đua “Mỗi người làm việc bằng hai” Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác, cả nước dấy lên phong trào thi đua: “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “Tay búa, tay súng”, phong trào “Ba sẵn sàng”, “5 xung phong” trong thanh niên, “Ba đảm đang” trong phụ nữ…

Cùng với các phong trào thi đua xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, ở miền Nam các phong trào thi đua “Bám đất giữ làng” “Một tất không đi, một ly không dời”, phong trào “Giết giặc lập công” cũng đã phát triển rộng khắp.

Trong thời kỳ đất nước thống nhất, tập trung xây dựng Chủ nghĩa xã hội và thực hiện công cuộc đổi mới đất nước:

Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, các phong trào thi đua hướng vào các nhiệm vụ của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tiêu biểu là các phong trào: “Tất cả vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân”; “Tất cả vì công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa”. Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước (1986), từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, khẩu hiệu thi đua của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta là “Tất cả vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Nhiều phong trào được phát động và thực hiện có hiệu quả như: “Chuyên dịch cơ cấu kinh tế”, “Xóa đói, giảm nghèo”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, “Vì an ninh của Tổ quốc”, “Thi đua quyết thắng”…

IV- Kết quả chủ yếu của phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua khen thưởng trong những năm gần đây; hạn chế yếu kém và bài học kinh nghiệm

1- Kết quả chủ yếu

Sau khi có Luật Thi đua, Khen thưởng (2003) và từ khi thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW của Bộ Chính trị, phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua, khen thưởng trong phạm vi cả nước đã có bước tiến bộ. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, lãnh đạo chính quyền các cấp đã có sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo; các bộ, ngành, địa phương tổ chức được nhiều phong trào thi đua; Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân đã chủ động và có sự phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền tổ chức nhiều phong trào thi đua thiết thực, được đông đảo đoàn viên, hội viên và nhân dân tham gia hưởng ứng.

Ở Trung ương, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã phát động nhiều phong trào thi đua trong cả nước như: Phong trào “Cả nước chung sức, đồng lòng, chia sẽ khó khăn, thi đua giành thắng lợi”; phong trào thi đua thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; phong trào “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa…

Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã triển khai nhiều phong trào thi đua thiết thực, bám sát nhiệm vụ chính trị trọng tâm của địa phương; đổi mới nội dung và hình thức tổ chức phong trào thi đua phong phú, đa dạng. Bên cạnh thi đua thường xuyên còn phát động các phong trào thi đua theo đợt, chuyên đề, đột xuất.

Các bộ, ngành Trung ương đã đẩy mạnh các phong trào thi đua tiêu biểu như: Phong trào thi đua Quyết thắng và đợt thi đua cao điểm với chủ đề “Âm vang Điện Biên Phủ trên không” trong quân đội; phong trào “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ” trong công an; phong trào “Thi đua phấn đấu hoàn thành các công trình trọng điểm quốc gia” của các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước; phong trào “Thi đua dạy tốt, học tốt” của Bộ Giáo dục và Đào tạo; phong trào “Học tập Bác Hồ làm báo, viết báo” của Thông tấn xã Việt Nam; phong trào “Vì một nền nông nghiệp chất lượng cao, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm” của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn…

Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân đã đẩy mạnh các phong trào thi đua theo chuyên đề, gắn với việc biểu dương, tôn vinh các điển hình tiên tiến, đã góp phần học tập, giáo dục, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và góp phần phát triển kinh tế - xã hội tiêu biểu như: phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; phong trào “5 xung kích, 4 đồng hành” của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; phong trào “Lao động giỏi, lao động sáng tạo” của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; phong trào “Cựu chiến binh gương mẫu” của Hội Cựu chiến binh Việt Nam…

Nhìn chung, phong trào thi đua được triển khai trên mọi lĩnh vực, hình thức thi đua phong phú và thiết thực hơn, thu hút được sự tham gia đông đảo của các tầng lớp nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội hàng năm, củng cố quốc phòng, an ninh, tăng cường hội nhập quốc tế.

- Công tác phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng các điển hình tiên tiến đã có bước chuyển biến tích cực. Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin - Truyền thông, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương và Đài Truyền hình Việt Nam đã xây dựng chương trình phối hợp về tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua. Các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và các địa phương trong cả nước đã có nhiều biện pháp phong phú như: mở Hội nghị biểu dương, tôn vinh các điển hình, tổ chức Hội thảo trao đổi kinh nghiệm thông qua hoạt động của các cụm, khối thi đua.

- Công tác khen thưởng trong những năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực, bám sát về tiêu chuẩn, đối tượng, đảm bảo chặt chẽ, chính xác, kịp thời. Nhiều bộ, ngành, địa phương đã chú trọng khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích trong các lĩnh vực của đời sống xã hội; quan tâm khen thưởng thành tích đột xuất và khen thưởng cho công nhân, nông dân, người trực tiếp lao động, sản xuất.

- Công tác thi đua và khen thưởng đã có sự gắn kết chặt chẽ hơn. Thông qua các phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều mô hình mới, nhân tố mới, nhiều điển hình tiên tiến xuất sắc mang tính sáng tạo.

2- Hạn chế yếu kém

- Phong trào thi đua ở một số nơi còn hình thức, chưa gắn kết thi đua với công việc thường xuyên, hàng ngày. Nội dung, tiêu chí thi đua chưa cụ thể. Trong chỉ đạo phong trào thi đua chưa kịp thời, chưa thực sự gắn với lợi ích của người lao động, do đó chưa thu hút, phát huy, tạo động lực thi đua từ cơ sở. Đối với doanh nghiệp, nhất là khu vực kinh tế ngoài nhà nước và các cơ sở liên doanh với nước ngoài chưa chú ý đúng mức đến việc tổ chức các phong trào thi đua.  

- Nhiều nơi chưa coi trọng công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, sơ, tổng kết; chưa đầu tư đúng mức cho phong trào thi đua; chưa tạo được sự phối hợp, liên kết giữa các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan chức năng liên quan, từ đó hạn chế tính động lực và hiệu quả của các phong trào thi đua. Hoạt động của các cụm, khối thi đua tuy đã có bước đổi mới về nội dung, tiêu chí, song còn hạn chế trong phương thức hoạt động và trong phối hợp, tổ chức thực hiện.

- Công tác khen thưởng chưa bám sát các phong trào thi đua, chưa động viên được người lao động, người trực tiếp sản xuất, trí thức, nhà khoa học. Một số trường hợp khen thưởng thiếu chính xác, nể nang, chạy theo thành tích. Thủ tục khen thưởng còn qua nhiều cấp, nhiều thủ tục hành chính, gây phiền hà và khó khăn cho cơ sở.

- Việc phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến chưa đáp ứng được yêu cầu Chỉ thị số 39-CT/TW của Bộ Chính trị; trong chỉ đạo nhiều bộ, ngành, địa phương còn buông lỏng, thiếu kế hoạch bồi dưỡng, chăm lo, xây dựng điển hình tiên tiến, gương người tốt việc tốt chưa làm được thường xuyên; hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng chưa dành thời lượng tương xứng; các biện pháp tuyên truyền về các điển hình tiên tiến còn nghèo nàn, thiếu tích cực và đồng bộ.

3- Bài học kinh nghiệm

Một là, công tác thi đua, khen thưởng phải được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên và sâu sát của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, nhất là người đứng đầu; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân trong tổ chức, vận động và phát huy tính tự giác của mọi tầng lớp nhân dân trong các phong trào thi đua yêu nước, tạo sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị tham gia các phong trào thi đua ngay từ cơ sở.

Hai là, phong trào thi đua phải gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của các địa phương, đơn vị; phải có mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, nội dung thiết thực. Bên cạnh những phong trào thi đua lớn, cần có những phong trào thi đua theo chuyên đề, thi đua theo đợt, thi đua trong những khu vực, đối tượng cụ thể để có thể tạo ra phong trào rộng khắp, toàn diện cả về bề rộng và chiều sâu.

Ba là, trong công tác thi đua, khen thưởng luôn coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục với nhiều nội dung và hình thức phong phú, đa dạng, thiết thực. Gắn chặt việc tuyên truyền với việc nêu gương, giao lưu, trao đổi, học tập, nhân điển hình tiên tiến các tập thể, cá nhân trong các lĩnh vực của đời sống.

Bốn là, cần hết sức quan tâm củng cố, kiện toàn, ổn định bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng; thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ. Đây là yếu tố rất quan trọng, quyết định chất lượng công tác tham mưu và kết quả triển khai tổ chức thực hiện các phong trào thi đua và công tác khen thưởng.

Năm là, thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, sơ, tổng kết phong trào thi đua, công tác khen thưởng, phát triển nhân tố mới, cách làm hay để rút kinh nghiệm và nhân rộng. Thực hiện công khai, dân chủ trong bình xét thi đua , tạo mối quan hệ biện chứng giữa thi đua và khen thưởng, để thi đua thực sự là động lực to lớn của cách mạng, là cơ sở để thực hiện công tác khen thưởng.

V- Quan điểm, mục tiêu, nội dung, giải pháp đổi mới công tác thi đua - khen thưởng trong thời gian tới

1- Quan điểm

- Tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí và tầm quan trong của thi đua, khen thưởng đã được ghi trong các văn kiện của Đảng và Nhà nước; thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Càng khó khăn thì càng phải thi đua”. Thi đua, khen thưởng là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng để xây dựng con người mới.

- Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Vì vậy, thi đua phải được tạo dựng từ phong trào của quần chúng và được quần chúng tích cực hưởng ứng, tham gia. Tổ chức phong trào thi đua yêu nước phải thiết thực, hiệu quả, tránh hình thức.

- Cấp ủy, tổ chức Đảng từ Trung ương đến cơ sở có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, toàn diện công tác tổ chức các phong trào thi đua yêu nước, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, đơn vị. Thống nhất quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng theo pháp luật. Mở rộng phân cấp trong công tác khen thưởng.

2- Mục tiêu

- Phong trào thi đua và công tác khen thưởng phải nhằm động viên được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, phải thực sự trở thành động lực to lớn, góp phần tích cực vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020.

- Phong trào thi đua phải thiết thực, sâu rộng và bao quát toàn bộ các lĩnh vực đời sống xã hội, các tầng lớp nhân dân. Nội dung, phương thức tổ chức phong trào thi đua phải được gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của từng bộ, ngành, địa phương, đơn vị cơ sở.

- Chuyển trọng tâm thi đua, khen thưởng về cơ sở và người lao động, người sản xuất trực tiếp, có thành tích sáng tạo trong công tác, lao động, sản xuất và bảo vệ Tổ quốc; khen thưởng cần đảm bảo tính nêu gương, giáo dục, được dư luận đồng tình, khắc phục bệnh thành tích, hình thức trong thi đua, khen thưởng.

- Tiếp tục thực hiện cải cách hành chính trong công tác thi đua, khen thưởng theo hướng công khai, minh bạch, công bằng.

3- Nội dung đổi mới

a)- Đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo về công tác thi đua, khen thưởng trong tình hình hiện nay

- Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi đua, khen thưởng, tiếp tục quán triệt, làm chuyển biến nhận thức về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác thi đua, khen thưởng. “Mỗi chi bộ, đảng viên cần phát huy tốt vai trò tiên phong, gương mẫu và là hạt nhân trong các phong trào thi đua ở cơ sở”, “cơ quan chính quyền nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân phải chấp hành nghiêm túc sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức Đảng trong việc tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, báo cáo kịp thời đầy đủ và chịu trách nhiệm trước cấp ủy tổ chức Đảng kết quả tổ chức các phong trào thi đua, yêu nước”.

- Các cấp ủy, tổ chức Đảng cần có kế hoạch cụ thể để tiếp tục tập trung tuyên truyền, quán triệt sâu sắc, đầy đủ Chỉ thị số 39-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) và Kết luận số 83-KL/TW của Ban Bí thư (khóa X) “Về tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến”; các văn bản pháp luật về thi đua, khen thưởng.

- Phong trào thi đua phải bám sát nhiệm vụ chính trị của bộ, ngành, địa phương, đơn vị để làm nội dung thi đua, tập trung vào mục tiêu phấn đấu hoàn thành toàn diện, vượt mức các nhiệm vụ, chỉ tiêu trong chương trình, kế hoạch đề ra.

- Gắn kết các phong trào thi đua yêu nước với việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị.

b)- Đổi mới nội dung, phương thức tổ chức các phong trào thi đua yêu nước

- Mỗi phong trào thi đua phải xác định được mục tiêu, nội dung cụ thể, thiết thực, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm, tình hình của từng cơ quan, đơn vị. Phong trào thi đua cần tập trung về cơ sở và được tổ chức, phát động với những hình thức phong phú, hấp dẫn, có chủ đề, tên gọi dễ nhớ, có tiêu chí thi đua cụ thể.

- Phát động các phong trào thi đua theo đợt, theo chuyên đề để hướng phong trào thi đua vào việc giải quyết những khó khăn vướng mắc, những mặc còn tồn tại, yếu kém, những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách của từng bộ, ngành, địa phương, đơn vị.

- Việc phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến phải được coi là nhiệm vụ thường xuyên, trọng tâm trong đổi mới phương thức tổ chức chỉ đạo các phong trào thi đua hiện nay.

c)- Đổi mới chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng, trọng tâm là sửa đổi, bổ sung Luật Thi đua, Khen thưởng.

- Thực hiện phân cấp và mở rộng thẩm quyền các hình thức khen thưởng, nhằm tạo được động lực trực tiếp và khen thưởng được kịp thời, chính xác.

- Chuyển việc đề nghị khen thưởng theo thủ tục hành chính các cấp hiện nay sang đề nghị khen thưởng thông qua phát hiện, lựa chọn các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc để khen thưởng kịp thời, chính xác. Đề cao vai trò của đơn vị, cá nhân trong phát hiện, giới thiệu những điển hình tiên tiến để khen thưởng và đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng.

- Chuyển hướng sang khen thưởng cho đối tượng là tập thể, công nhân, nông dân, người trực tiếp sản xuất, công tác, người lao động sáng tạo. Quan tâm khen thưởng cơ sở, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo và vùng dân tộc thiểu số.

- Cải cách hành chính về hồ sơ, thủ tục khen thưởng, quy định rõ về quy trình, tiến trình khen thưởng, lấy ý kiến nhân dân về một số hình thức khen thưởng bậc cao trên các phương tiện thông tin đại chúng, đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác khen thưởng.

4- Giải pháp

- Quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; qua đó nâng cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, ý thức gương mẫu của cán bộ, đảng viên, xây dựng thói quen và ý thức chấp hành nghiêm túc pháp luật về thi đua, khen thưởng.

- Đổi mới hoạt động của các cơ quan truyền thông, định hướng dư luận, tôn vinh tuyên truyền các gương điển hình tiên tiến; hạn chế, đẩy lùi các mặt tiêu cực trong xã hội. Định kỳ tổ chức các hình thức tôn vinh, gặp mặt các điển hình tiên tiến, các nhân tố mới cấp nhà nước.

- Triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống tổ chức thi đua, khen thưởng các cấp; thông tin các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng, lấy ý kiến nhân dân tham gia vào việc bình xét phong tặng danh hiệu và các hình thức khen thưởng cấp nhà nước, làm cho hoạt động của toàn hệ thống tổ chức thi đua, khen thưởng các cấp được minh bạch hơn.

- Củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng các cấp. Đổi mới nội dung hoạt động và chú trọng việc kiểm tra, giám sát các hoạt động về thi đua, khen thưởng, đảm bảo tính khách quan, chính xác trong việc xét khen thưởng.

- Thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng về chủ trương, chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng và bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng.

Một số khẩu hiệu tuyên truyền kỷ niệm 65 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2013)

- Kỷ niệm 123 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam!

- Toàn Đảng bộ, toàn dân, toàn quân Ninh Thuận quyết tâm thực hiện thắng lợi việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh!

- Thi đua lập thành tích chào mừng 65 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2013)!

- Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua!

- Người người thi đua, ngành ngành thi đua, ngày ngày thi đua!

- Đồng thuận cao, thi đua giỏi, về đích sớm!

- Đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước thực hiện thắng lợi mục đích, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2013!

- Toàn Đảng bộ, toàn dân, toàn quân Ninh Thuận ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng!

- Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm!

- Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam muôn năm!

- Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!

Đề cương tuyên truyền: Kỷ niệm 65 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2013)

I- Hoàn cảnh ra đời, ý nghĩa của Lời kêu gọi thi đua ái quốc và Ngày Tuyên thống thi đua yêu nước

1- Hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa của Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ngày 19/12/1946 toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Đứng trước hoàn cảnh vô cùng khó khăn của đất nước, chống thù trong, giặc ngoài, giặc đói, giặc dốt, theo sáng kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 27/3/1948, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ thị Phát động phong trào thi đua ái quốc để động viên mọi lực lượng cho kháng chiến và kiến quốc. Chỉ thị nêu rõ: “Nước nhà đang kháng chiến và kiến quốc, mục đích thi đua ái quốc là làm sao cho kháng chiến mau thắng lợi, kiến thiết chóng thành công”. Để triển khai Chỉ thị này, nhân dịp toàn quốc kỷ niệm 1.000 ngày kháng chiến (Ngày Nam bộ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược 23/9/1945), ngày 11/6/1948 Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc.

Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc: Động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết một lòng, phát huy truyền thống anh hùng, tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi hi sinh, gian khổ diệt giặc ngoại xâm, giặc đói, giặc dốt. Hưởng ứng lời kêu gọi của Người, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã đem hết sức mình, tham gia kháng chiến, kiến quốc, đưa đất nước vượt qua thời điểm đầy gian nguy, bảo vệ được chính quyền cách mạng non trẻ, xóa được nạn đói, nạn dốt. Từ những kết quả bước đầu đó, phong trào thi đua ái quốc được tiếp thêm sức mạnh, ngày càng phát triển, góp phần làm nên những thắng lợi vĩ đại trong công cuộc giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

2- Mục đích, ý nghĩa của Ngày Truyền thống thi đua yêu nước (11/6/1948)

Nhằm tiếp tục phát huy sức mạnh của các phong trào thi đua yêu nước, tạo khí thế thi đua thường xuyên, sôi nổi, rộng khắp trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, ngày 4/3/2008 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 258/QĐ-TTg về việc lấy ngày 11 tháng 6 hàng năm là Ngày truyền thống thi đua yêu nước.

- Đây là dịp để đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước, gắn với việc triển khai sâu rộng và có hiệu quả việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với công tác tổ chức, vận động và hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế.

- Làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân thấy rõ vai trò, tác dụng to lớn của thi đua yêu nước đối với những thắng lợi của cách mạng Việt Nam; nhận thức sâu sắc vai trò của thi đua yêu nước là động lực to lớn thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; động viên các tầng lớp nhân dân phát huy tinh thần yêu nước, vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cách mạng.

- Khơi dậy truyền thống yêu nước, truyền thống anh hùng, lòng tự hào dân tộc, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân giữ gìn và phát huy truyền thống quý báo đó của dân tộc; củng cố và phát triển phong trào thi đua yêu nước ngày càng sâu, rộng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

- Góp phần giáo dục thế hệ trẻ lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội; nâng cao ý thức trách nhiệm với gia đình, cộng đồng, dân tộc, đất nước.

- Phát huy, bồi dưỡng, nhân rộng và biểu dương các điển hình tiên tiến, nhân tố mới, đẩy lùi tiêu cực.

II- Tư tưởng của Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về thi đua yêu nước và công tác khen thưởng trong thời kỳ đổi mới đất nước

1- Tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước

Vận dụng sáng tạo, những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin về thi đua, thi đua xã hội chủ nghĩa vào hoàn cảnh nước ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nâng thi đua lên tầm tư tưởng, đường lối chính trị và phương pháp cách mạng. Coi tổ chức thi đua là cách tốt nhất để khơi dậy lòng yêu nước trong mỗi người dân Việt Nam, biến thành sức mạnh, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cũng như trong bảo vệ Tổ quốc.

Theo tư tưởng Hồ Chí Minh “Thi đua yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”, “công việc hàng ngày chính là nền tảng thi đua”. Thi đua phải được tổ chức trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội và phải thực hiện thường xuyên, lâu dài, rộng khắp. Đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp phải tuyên truyền, giải thích, động viên cho mọi người tự nguyện, tự giác tham gia phong trào thi đua với kế hoạch, mục tiêu cụ thể, rõ ràng; đồng thời, phải có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, tổng kết phong trào thi đua. Khéo léo đề ra được tên phong trào với những khẩu hiệu hành động, tuyên truyền sắc bén, sát đúng với tình hình, nguyện vọng, lợi ích của quần chúng nhân dân, phù hợp với yêu cầu thúc đẩy việc thực hiện các nhiệm vụ cách mạng. Cán bộ, đảng viên phải tích cực vận động quần chúng, đi đầu làm gương cho mọi người. Tích cực phát hiện điển hình, phổ biến những kinh nghiệm, nêu gương khen thưởng cá nhân, tập thể có thành tích trong phong trào thi đua.

Phải kết hợp chặt chẽ thi đua với khen thưởng “ Thi đua là gieo trồng, khen thưởng là thu hoạch”. Khen thưởng đúng người, đúng việc, kịp thời sẽ động viên, giáo dục và thúc đẩy phong trào thi đua phát triển liên tục. Cần nhanh chóng biểu dương những tấm gương “người tốt việc tốt”. Đảng lãnh đạo phong trào thi đua yêu nước: “Lãnh đạo phải cụ thể, kịp thời, thiết thực, có trọng điểm và nắm điển hình”.

2- Quan điểm của Đảng ta về thi đua yêu nước và công tác khen thưởng trong thời kỳ đổi mới đất nước

Từ nền kinh tế tập trung bao cấp chuyển sang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, công tác thi đua, khen thưởng đứng trước những yêu cầu và nhiệm vụ mới. Từ thực tế đó, ngày 03/6/1998, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW “về đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn mới” khẳng định: “Chặng đường hơn nửa thế kỷ qua, những thành quả to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của cách mạng Việt Nam trong mấy chục năm qua gắn liền với việc tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua ái quốc trên phạm vi cả nước”; Chỉ thị yêu cầu tiếp tục thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua ái quốc, coi “Thi đua khen thưởng là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng để xây dựng con người mới, thi đua yêu nước phải được tiến hành thường xuyên, liên tục hàng ngày”.

Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, ngày 21/5/2004 Bộ Chính trị (khóa IX) ban hành Chỉ thị số 39-CT/TW “về việc tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến”. Chỉ thị yêu cầu “các cấp ủy đảng, tổ chức Đảng, thủ trưởng cơ quan, đơn vị phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác thi đua”. Các phong trào thi đua phải gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của các đơn vị, địa phương; có mục tiêu, nội dung thi đua cụ thể, thiết thực. Đổi mới nội dung và hình thức thi đua khen thưởng, kết hợp chặt chẽ giữa thi đua với khen thưởng. Khen thưởng phải đảm bảo chính xác, công khai, công bằng, kịp thời. Mỗi chi bộ, đảng viên cần phát huy tốt vai trò tiên phong gương mẫu và là hạt nhân trong các phong trào thi đua ở cơ sở. Tiếp đó, Chỉ thị 06-CT/TW ngày 7/11/2006 của Bộ Chính trị yêu cầu: gắn việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với các phong trào thi đua yêu nước.

III- Phong trào thi đua yêu nước qua các giai đoạn cách mạng

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Ngoài chiến trường, các chiến sĩ thi đua giết giặc lập công; ở hậu phương, nhân dân thi đua tăng gia sản xuất giỏi, diệt giặt đói, diệt giặt dốt… Khẩu hiệu “Ruộng rẫy là chiến trường, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sỹ, hậu phương thi đua với tiền phương” và “Người người thi đua, ngành ngành thi đua, ta nhất định thắng, địch nhất định thua”…

Trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam (1954 – 1975), sau khi Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Nghị quyết về “Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước” (26/01/1961), hàng loạt cuộc phát động hưởng ứng thi đua của các ngành, các giới đã được tổ chức, điển hình là các phong trào: Thi đua trong nông nghiệp với lá cờ đầu là Hợp tác xã Đại Phong (xã Phong Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình), phong trào thi đua của Nhà máy cơ khí Duyên Hải, Hải Phòng, phong trào thi đua “Hai tốt” (Dạy tốt, học tốt) theo tấm gương điển hình của Trường Phổ thông Cấp II Bắc Lý (Lý Nhân, Hà Nam)…

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi quân và dân miền Bắc: đẩy mạnh phong trào thi đua “Mỗi người làm việc bằng hai” Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác, cả nước dấy lên phong trào thi đua: “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “Tay búa, tay súng”, phong trào “Ba sẵn sàng”, “5 xung phong” trong thanh niên, “Ba đảm đang” trong phụ nữ…

Cùng với các phong trào thi đua xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, ở miền Nam các phong trào thi đua “Bám đất giữ làng” “Một tất không đi, một ly không dời”, phong trào “Giết giặc lập công” cũng đã phát triển rộng khắp.

Trong thời kỳ đất nước thống nhất, tập trung xây dựng Chủ nghĩa xã hội và thực hiện công cuộc đổi mới đất nước:

Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, các phong trào thi đua hướng vào các nhiệm vụ của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tiêu biểu là các phong trào: “Tất cả vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân”; “Tất cả vì công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa”. Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước (1986), từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, khẩu hiệu thi đua của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta là “Tất cả vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Nhiều phong trào được phát động và thực hiện có hiệu quả như: “Chuyên dịch cơ cấu kinh tế”, “Xóa đói, giảm nghèo”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, “Vì an ninh của Tổ quốc”, “Thi đua quyết thắng”…

IV- Kết quả chủ yếu của phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua khen thưởng trong những năm gần đây; hạn chế yếu kém và bài học kinh nghiệm

1- Kết quả chủ yếu

Sau khi có Luật Thi đua, Khen thưởng (2003) và từ khi thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW của Bộ Chính trị, phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua, khen thưởng trong phạm vi cả nước đã có bước tiến bộ. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, lãnh đạo chính quyền các cấp đã có sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo; các bộ, ngành, địa phương tổ chức được nhiều phong trào thi đua; Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân đã chủ động và có sự phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền tổ chức nhiều phong trào thi đua thiết thực, được đông đảo đoàn viên, hội viên và nhân dân tham gia hưởng ứng.

Ở Trung ương, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã phát động nhiều phong trào thi đua trong cả nước như: Phong trào “Cả nước chung sức, đồng lòng, chia sẽ khó khăn, thi đua giành thắng lợi”; phong trào thi đua thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; phong trào “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa…

Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã triển khai nhiều phong trào thi đua thiết thực, bám sát nhiệm vụ chính trị trọng tâm của địa phương; đổi mới nội dung và hình thức tổ chức phong trào thi đua phong phú, đa dạng. Bên cạnh thi đua thường xuyên còn phát động các phong trào thi đua theo đợt, chuyên đề, đột xuất.

Các bộ, ngành Trung ương đã đẩy mạnh các phong trào thi đua tiêu biểu như: Phong trào thi đua Quyết thắng và đợt thi đua cao điểm với chủ đề “Âm vang Điện Biên Phủ trên không” trong quân đội; phong trào “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ” trong công an; phong trào “Thi đua phấn đấu hoàn thành các công trình trọng điểm quốc gia” của các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước; phong trào “Thi đua dạy tốt, học tốt” của Bộ Giáo dục và Đào tạo; phong trào “Học tập Bác Hồ làm báo, viết báo” của Thông tấn xã Việt Nam; phong trào “Vì một nền nông nghiệp chất lượng cao, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm” của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn…

Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân đã đẩy mạnh các phong trào thi đua theo chuyên đề, gắn với việc biểu dương, tôn vinh các điển hình tiên tiến, đã góp phần học tập, giáo dục, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và góp phần phát triển kinh tế - xã hội tiêu biểu như: phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; phong trào “5 xung kích, 4 đồng hành” của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; phong trào “Lao động giỏi, lao động sáng tạo” của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; phong trào “Cựu chiến binh gương mẫu” của Hội Cựu chiến binh Việt Nam…

Nhìn chung, phong trào thi đua được triển khai trên mọi lĩnh vực, hình thức thi đua phong phú và thiết thực hơn, thu hút được sự tham gia đông đảo của các tầng lớp nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội hàng năm, củng cố quốc phòng, an ninh, tăng cường hội nhập quốc tế.

- Công tác phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng các điển hình tiên tiến đã có bước chuyển biến tích cực. Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin - Truyền thông, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương và Đài Truyền hình Việt Nam đã xây dựng chương trình phối hợp về tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua. Các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và các địa phương trong cả nước đã có nhiều biện pháp phong phú như: mở Hội nghị biểu dương, tôn vinh các điển hình, tổ chức Hội thảo trao đổi kinh nghiệm thông qua hoạt động của các cụm, khối thi đua.

- Công tác khen thưởng trong những năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực, bám sát về tiêu chuẩn, đối tượng, đảm bảo chặt chẽ, chính xác, kịp thời. Nhiều bộ, ngành, địa phương đã chú trọng khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích trong các lĩnh vực của đời sống xã hội; quan tâm khen thưởng thành tích đột xuất và khen thưởng cho công nhân, nông dân, người trực tiếp lao động, sản xuất.

- Công tác thi đua và khen thưởng đã có sự gắn kết chặt chẽ hơn. Thông qua các phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều mô hình mới, nhân tố mới, nhiều điển hình tiên tiến xuất sắc mang tính sáng tạo.

2- Hạn chế yếu kém

- Phong trào thi đua ở một số nơi còn hình thức, chưa gắn kết thi đua với công việc thường xuyên, hàng ngày. Nội dung, tiêu chí thi đua chưa cụ thể. Trong chỉ đạo phong trào thi đua chưa kịp thời, chưa thực sự gắn với lợi ích của người lao động, do đó chưa thu hút, phát huy, tạo động lực thi đua từ cơ sở. Đối với doanh nghiệp, nhất là khu vực kinh tế ngoài nhà nước và các cơ sở liên doanh với nước ngoài chưa chú ý đúng mức đến việc tổ chức các phong trào thi đua.  

- Nhiều nơi chưa coi trọng công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, sơ, tổng kết; chưa đầu tư đúng mức cho phong trào thi đua; chưa tạo được sự phối hợp, liên kết giữa các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan chức năng liên quan, từ đó hạn chế tính động lực và hiệu quả của các phong trào thi đua. Hoạt động của các cụm, khối thi đua tuy đã có bước đổi mới về nội dung, tiêu chí, song còn hạn chế trong phương thức hoạt động và trong phối hợp, tổ chức thực hiện.

- Công tác khen thưởng chưa bám sát các phong trào thi đua, chưa động viên được người lao động, người trực tiếp sản xuất, trí thức, nhà khoa học. Một số trường hợp khen thưởng thiếu chính xác, nể nang, chạy theo thành tích. Thủ tục khen thưởng còn qua nhiều cấp, nhiều thủ tục hành chính, gây phiền hà và khó khăn cho cơ sở.

- Việc phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến chưa đáp ứng được yêu cầu Chỉ thị số 39-CT/TW của Bộ Chính trị; trong chỉ đạo nhiều bộ, ngành, địa phương còn buông lỏng, thiếu kế hoạch bồi dưỡng, chăm lo, xây dựng điển hình tiên tiến, gương người tốt việc tốt chưa làm được thường xuyên; hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng chưa dành thời lượng tương xứng; các biện pháp tuyên truyền về các điển hình tiên tiến còn nghèo nàn, thiếu tích cực và đồng bộ.

3- Bài học kinh nghiệm

Một là, công tác thi đua, khen thưởng phải được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên và sâu sát của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, nhất là người đứng đầu; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân trong tổ chức, vận động và phát huy tính tự giác của mọi tầng lớp nhân dân trong các phong trào thi đua yêu nước, tạo sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị tham gia các phong trào thi đua ngay từ cơ sở.

Hai là, phong trào thi đua phải gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của các địa phương, đơn vị; phải có mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, nội dung thiết thực. Bên cạnh những phong trào thi đua lớn, cần có những phong trào thi đua theo chuyên đề, thi đua theo đợt, thi đua trong những khu vực, đối tượng cụ thể để có thể tạo ra phong trào rộng khắp, toàn diện cả về bề rộng và chiều sâu.

Ba là, trong công tác thi đua, khen thưởng luôn coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục với nhiều nội dung và hình thức phong phú, đa dạng, thiết thực. Gắn chặt việc tuyên truyền với việc nêu gương, giao lưu, trao đổi, học tập, nhân điển hình tiên tiến các tập thể, cá nhân trong các lĩnh vực của đời sống.

Bốn là, cần hết sức quan tâm củng cố, kiện toàn, ổn định bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng; thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ. Đây là yếu tố rất quan trọng, quyết định chất lượng công tác tham mưu và kết quả triển khai tổ chức thực hiện các phong trào thi đua và công tác khen thưởng.

Năm là, thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, sơ, tổng kết phong trào thi đua, công tác khen thưởng, phát triển nhân tố mới, cách làm hay để rút kinh nghiệm và nhân rộng. Thực hiện công khai, dân chủ trong bình xét thi đua , tạo mối quan hệ biện chứng giữa thi đua và khen thưởng, để thi đua thực sự là động lực to lớn của cách mạng, là cơ sở để thực hiện công tác khen thưởng.

V- Quan điểm, mục tiêu, nội dung, giải pháp đổi mới công tác thi đua - khen thưởng trong thời gian tới

1- Quan điểm

- Tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí và tầm quan trong của thi đua, khen thưởng đã được ghi trong các văn kiện của Đảng và Nhà nước; thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Càng khó khăn thì càng phải thi đua”. Thi đua, khen thưởng là động lực phát triển và là biện pháp quan trọng để xây dựng con người mới.

- Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Vì vậy, thi đua phải được tạo dựng từ phong trào của quần chúng và được quần chúng tích cực hưởng ứng, tham gia. Tổ chức phong trào thi đua yêu nước phải thiết thực, hiệu quả, tránh hình thức.

- Cấp ủy, tổ chức Đảng từ Trung ương đến cơ sở có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, toàn diện công tác tổ chức các phong trào thi đua yêu nước, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, đơn vị. Thống nhất quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng theo pháp luật. Mở rộng phân cấp trong công tác khen thưởng.

2- Mục tiêu

- Phong trào thi đua và công tác khen thưởng phải nhằm động viên được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, phải thực sự trở thành động lực to lớn, góp phần tích cực vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020.

- Phong trào thi đua phải thiết thực, sâu rộng và bao quát toàn bộ các lĩnh vực đời sống xã hội, các tầng lớp nhân dân. Nội dung, phương thức tổ chức phong trào thi đua phải được gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của từng bộ, ngành, địa phương, đơn vị cơ sở.

- Chuyển trọng tâm thi đua, khen thưởng về cơ sở và người lao động, người sản xuất trực tiếp, có thành tích sáng tạo trong công tác, lao động, sản xuất và bảo vệ Tổ quốc; khen thưởng cần đảm bảo tính nêu gương, giáo dục, được dư luận đồng tình, khắc phục bệnh thành tích, hình thức trong thi đua, khen thưởng.

- Tiếp tục thực hiện cải cách hành chính trong công tác thi đua, khen thưởng theo hướng công khai, minh bạch, công bằng.

3- Nội dung đổi mới

a)- Đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo về công tác thi đua, khen thưởng trong tình hình hiện nay

- Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi đua, khen thưởng, tiếp tục quán triệt, làm chuyển biến nhận thức về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác thi đua, khen thưởng. “Mỗi chi bộ, đảng viên cần phát huy tốt vai trò tiên phong, gương mẫu và là hạt nhân trong các phong trào thi đua ở cơ sở”, “cơ quan chính quyền nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân phải chấp hành nghiêm túc sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức Đảng trong việc tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, báo cáo kịp thời đầy đủ và chịu trách nhiệm trước cấp ủy tổ chức Đảng kết quả tổ chức các phong trào thi đua, yêu nước”.

- Các cấp ủy, tổ chức Đảng cần có kế hoạch cụ thể để tiếp tục tập trung tuyên truyền, quán triệt sâu sắc, đầy đủ Chỉ thị số 39-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) và Kết luận số 83-KL/TW của Ban Bí thư (khóa X) “Về tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến”; các văn bản pháp luật về thi đua, khen thưởng.

- Phong trào thi đua phải bám sát nhiệm vụ chính trị của bộ, ngành, địa phương, đơn vị để làm nội dung thi đua, tập trung vào mục tiêu phấn đấu hoàn thành toàn diện, vượt mức các nhiệm vụ, chỉ tiêu trong chương trình, kế hoạch đề ra.

- Gắn kết các phong trào thi đua yêu nước với việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị.

b)- Đổi mới nội dung, phương thức tổ chức các phong trào thi đua yêu nước

- Mỗi phong trào thi đua phải xác định được mục tiêu, nội dung cụ thể, thiết thực, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm, tình hình của từng cơ quan, đơn vị. Phong trào thi đua cần tập trung về cơ sở và được tổ chức, phát động với những hình thức phong phú, hấp dẫn, có chủ đề, tên gọi dễ nhớ, có tiêu chí thi đua cụ thể.

- Phát động các phong trào thi đua theo đợt, theo chuyên đề để hướng phong trào thi đua vào việc giải quyết những khó khăn vướng mắc, những mặc còn tồn tại, yếu kém, những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách của từng bộ, ngành, địa phương, đơn vị.

- Việc phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến phải được coi là nhiệm vụ thường xuyên, trọng tâm trong đổi mới phương thức tổ chức chỉ đạo các phong trào thi đua hiện nay.

c)- Đổi mới chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng, trọng tâm là sửa đổi, bổ sung Luật Thi đua, Khen thưởng.

- Thực hiện phân cấp và mở rộng thẩm quyền các hình thức khen thưởng, nhằm tạo được động lực trực tiếp và khen thưởng được kịp thời, chính xác.

- Chuyển việc đề nghị khen thưởng theo thủ tục hành chính các cấp hiện nay sang đề nghị khen thưởng thông qua phát hiện, lựa chọn các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc để khen thưởng kịp thời, chính xác. Đề cao vai trò của đơn vị, cá nhân trong phát hiện, giới thiệu những điển hình tiên tiến để khen thưởng và đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng.

- Chuyển hướng sang khen thưởng cho đối tượng là tập thể, công nhân, nông dân, người trực tiếp sản xuất, công tác, người lao động sáng tạo. Quan tâm khen thưởng cơ sở, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo và vùng dân tộc thiểu số.

- Cải cách hành chính về hồ sơ, thủ tục khen thưởng, quy định rõ về quy trình, tiến trình khen thưởng, lấy ý kiến nhân dân về một số hình thức khen thưởng bậc cao trên các phương tiện thông tin đại chúng, đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác khen thưởng.

4- Giải pháp

- Quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; qua đó nâng cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, ý thức gương mẫu của cán bộ, đảng viên, xây dựng thói quen và ý thức chấp hành nghiêm túc pháp luật về thi đua, khen thưởng.

- Đổi mới hoạt động của các cơ quan truyền thông, định hướng dư luận, tôn vinh tuyên truyền các gương điển hình tiên tiến; hạn chế, đẩy lùi các mặt tiêu cực trong xã hội. Định kỳ tổ chức các hình thức tôn vinh, gặp mặt các điển hình tiên tiến, các nhân tố mới cấp nhà nước.

- Triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống tổ chức thi đua, khen thưởng các cấp; thông tin các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng, lấy ý kiến nhân dân tham gia vào việc bình xét phong tặng danh hiệu và các hình thức khen thưởng cấp nhà nước, làm cho hoạt động của toàn hệ thống tổ chức thi đua, khen thưởng các cấp được minh bạch hơn.

- Củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng các cấp. Đổi mới nội dung hoạt động và chú trọng việc kiểm tra, giám sát các hoạt động về thi đua, khen thưởng, đảm bảo tính khách quan, chính xác trong việc xét khen thưởng.

- Thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng về chủ trương, chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng và bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng.

Một số khẩu hiệu tuyên truyền kỷ niệm 65 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2013)

- Kỷ niệm 123 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam!

- Toàn Đảng bộ, toàn dân, toàn quân Ninh Thuận quyết tâm thực hiện thắng lợi việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh!

- Thi đua lập thành tích chào mừng 65 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2013)!

- Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua!

- Người người thi đua, ngành ngành thi đua, ngày ngày thi đua!

- Đồng thuận cao, thi đua giỏi, về đích sớm!

- Đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước thực hiện thắng lợi mục đích, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2013!

- Toàn Đảng bộ, toàn dân, toàn quân Ninh Thuận ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng!

- Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm!

- Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam muôn năm!

- Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!